Jak napisać i uruchomić swój pierwszy program w C na Linuksie?

Aby napisać i uruchomić swój pierwszy program w języku C na Linuksie, wykonaj poniższe kroki. Poradnik zawiera szczegółowe instrukcje i wyjaśnienia, które pozwolą Ci zrozumieć każdy etap procesu.

1. Czym jest język C i jak działa jego środowisko na Linuksie?

Język C to uniwersalny, zwięzły język programowania, szeroko wykorzystywany do nauki podstaw programowania, rozwijania systemów operacyjnych, sterowników i aplikacji systemowych. Na Linuksie potrzebujesz:

• Edytora tekstu do pisania kodu (np. nano, vim, gedit, VS Code)
• Kompilatora (najczęściej GCC — GNU Compiler Collection) do tłumaczenia kodu źródłowego na plik wykonywalny.

2. Instalacja wymaganych narzędzi

Sprawdź, czy masz zainstalowany kompilator GCC

W terminalu wpisz:

gcc --version 

Jeśli pojawi się wersja kompilatora, możesz przejść dalej. Jeśli pojawi się komunikat o błędzie, zainstaluj GCC:

sudo apt update sudo apt install build-essential 

Dla innych dystrybucji Linuksa (np. Fedora, Arch) komenda instalacji może się różnić.

3. Tworzenie pliku źródłowego

Otwórz terminal, przejdź do katalogu, w którym chcesz pracować — na przykład:

cd ~/projekty_c mkdir moj_pierwszy_program cd moj_pierwszy_program 

Stwórz plik o nazwie hello.c dowolnym edytorem, np. nano:

nano hello.c 

Wklej poniższy kod programu (wyświetli tekst na ekranie):

#include <stdio.h> int main() { printf("Witaj, świecie!\n"); return 0; } 

• #include <stdio.h> — dołącza bibliotekę standardową dla wejścia/wyjścia
• int main() — punkt wejścia do programu (funkcja główna)
• printf(...) — funkcja wypisująca tekst na ekranie
• return 0; — kończy program i informuje o sukcesie

Zapisz plik i wyjdź z edytora.

4. Kompilowanie programu

W terminalu wpisz:

gcc hello.c -o hello 

• gcc — wywołuje kompilator
• hello.c — Twój plik źródłowy
• -o hello — określa nazwę pliku wykonywalnego, który zostanie utworzony (tutaj: hello)

Jeśli nie pojawi się żaden błąd, kompilacja zakończyła się sukcesem.

5. Uruchamianie programu

Wydaj w terminalu polecenie:

./hello 

Powinieneś zobaczyć:

Witaj, świecie! 

Gratulacje, Twój pierwszy program został uruchomiony!

6. Najczęstsze błędy i wskazówki

• Brak GCC – Jeśli gcc nie jest znaleziony, sprawdź instalację.
• Błędy w składni – Upewnij się, że każda linia kończy się średnikiem, a nawiasy są domknięte.
• Uprawnienia – Jeśli pojawi się komunikat „Permission denied”, ustaw prawo do uruchomienia:
  chmod +x hello
• Nazewnictwo – Nazwy plików nie mogą zawierać znaków specjalnych ani spacji.

7. Rozwijanie kolejnych programów

Programy w C mogą korzystać z różnych typów danych –

• int — liczby całkowite
• float — liczby zmiennoprzecinkowe
• char — pojedyncze znaki
  Przykład:

int liczba = 5; float liczba2 = 4.2; char znak = 'A'; 

Możesz wyświetlić je przy pomocy funkcji printf:

printf("Liczba: %d\n", liczba); // %d dla int printf("Liczba2: %.2f\n", liczba2); // %.2f dla float printf("Znak: %c\n", znak); // %c dla char 

8. Podsumowanie — cały proces w skrócie

1. Zainstaluj GCC
2. Utwórz plik źródłowy z kodem C
3. Skompiluj kod poleceniem gcc
4. Uruchom wygenerowany program

To podstawowa ścieżka, którą przechodzą wszyscy programiści zaczynający naukę programowania w C na Linuksie. Każdy etap możesz rozwijać, ucząc się nowych składni, operacji na zmiennych, funkcji oraz pracy z plikami.

Poradnik jest przeznaczony dla początkujących i może stanowić pierwszy krok do dalszej nauki języka C oraz poznawania narzędzi i środowiska systemu Linux.