Aby skutecznie zarządzać adresami IP w systemie Ubuntu Linux, należy poznać kilka kluczowych narzędzi i technik: od nowoczesnego systemu Netplan, przez narzędzia konsolowe (ip, ifconfig), po rozwiązywanie typowych problemów sieciowych. Poniżej przedstawiam kompletny poradnik krok po kroku:
1. Sprawdzanie aktualnej konfiguracji sieci
- Wyświetl dostępne interfejsy i aktualne adresy IP:
ip a - Alternatywnie, można użyć starszego polecenia:
ifconfig (może wymagać doinstalowania: sudo apt install net-tools)
2. Statyczny i dynamiczny adres IP – podstawy
- Dynamiczne przydzielanie IP (DHCP) – adres IP jest nadawany automatycznie przez serwer DHCP.
- Statyczny adres IP – administrator na stałe przypisuje adres IP do interfejsu sieciowego.
3. Konfiguracja adresu IP przez Netplan (nowoczesny sposób, Ubuntu 18.04+)
Netplan to domyślne narzędzie do zarządzania siecią w nowszych wersjach Ubuntu.
a) Lokalizowanie pliku konfiguracyjnego
Pliki Netplan znajdują się w katalogu /etc/netplan/ i mają rozszerzenie .yaml, np. 50-cloud-init.yaml.
b) Edycja konfiguracji
Edytuj plik właściwym edytorem, np.:
sudo nano /etc/netplan/50-cloud-init.yaml c) Przykład konfiguracji statycznego adresu IP –
network: version: 2 ethernets: eth0: dhcp4: no addresses: - 192.168.1.100/24 gateway4: 192.168.1.1 nameservers: addresses: - 8.8.8.8 - 8.8.4.4 - Zmień
eth0na nazwę interfejsu z twojego systemu (sprawdź poleceniemip a). dhcp4: nooznacza wyłączenie dynamicznego przydziału IP (DHCP).- Po edycji zapisz plik (
Ctrl+X, potemY, Enter).
d) Uaktywnij nową konfigurację –
sudo netplan apply e) Sprawdź, czy adres się ustawił –
ip a 4. Konfiguracja dynamicznego adresu IP (DHCP) w Netplan
Aby powrócić do dynamicznego przydzielania adresu IP:
- W pliku Netplan ustaw:
dhcp4: yes - Usuń lub zakomentuj sekcje
addresses,gateway4oraznameservers. - Zastosuj zmiany komendą
sudo netplan apply.
5. Zarządzanie adresami IP z poziomu konsoli (narzędzia ip i ifconfig)
Nowoczesny sposób (ip) –
- Wyłącz interfejs:
sudo ip link set eth0 down - Ustaw adres IP:
sudo ip addr add 192.168.1.10/24 dev eth0 - Ustaw bramę:
sudo ip route add default via 192.168.1.1 - Włącz interfejs:
sudo ip link set eth0 up - Uwaga – Te zmiany są tymczasowe i znikają po restarcie systemu.
Starszy sposób (ifconfig, route) –
- Wyłącz interfejs:
sudo ifconfig eth0 down - Ustaw IP i maskę:
sudo ifconfig eth0 192.168.1.10 netmask 255.255.255.0 - Dodaj bramę:
sudo route add default gw 192.168.1.1 - Włącz interfejs:
sudo ifconfig eth0 up - Przestroga –
ifconfignie jest już domyślnie instalowany i nie jest zalecany.
6. Zarządzanie adresami IP przez interfejs graficzny (GNOME)
Jeśli używasz środowiska GNOME (np. Ubuntu Desktop):
- Kliknij ikonę sieci na pasku.
- Wybierz „Ustawienia sieci”.
- Wybierz odpowiedni interfejs (Ethernet, Wi-Fi).
- Przejdź do „Ustawienia IPv4” – ustaw „Ręcznie” (statycznie) lub „Automatycznie (DHCP)”.
- Zapisz zmiany i zrestartuj połączenie.
7. Typowe problemy i ich rozwiązywanie
- Po zmianie ustawień IP warto przeładować interfejs lub cały system:
sudo systemctl restart NetworkManager lub (dla serwera):
sudo netplan apply -
Jeśli nie ma połączenia z internetem, sprawdź:
-
Czy wprowadzono poprawny adres IP, maskę, bramę i DNS.
-
Czy interfejs jest aktywny (
ip link set eth0 up). -
Diagnosticzne narzędzia:
ping,traceroute,nslookup.
8. Automatyzacja i masowe zarządzanie
- W środowiskach serwerowych i większych sieciach warto korzystać z serwerów DHCP do automatycznego zarządzania adresacją IP.
- Rezerwacje i pule adresowe konfiguruje się na serwerze DHCP.
Podsumowanie
Kluczowe narzędzia i ścieżki zarządzania IP w Ubuntu –
- Netplan – domyślny, polecany sposób (statyczny/DHCP).
- ip i ifconfig – szybkie zmiany tymczasowe w konsoli.
- NetworkManager – system desktopowy, wsparcie GUI.
- Interfejs graficzny – wygodny na desktopie, opcjonalny na serwerze.
Starannie wykonana konfiguracja daje stabilność i bezpieczeństwo pracy w sieci lokalnej i internecie.
