Alias w terminalu Ubuntu to funkcjonalność powłoki (shella), która pozwala zamienić złożone lub często używane polecenia na krótkie, łatwe do zapamiętania skróty. Tworzenie aliasów znacząco przyspiesza i ułatwia pracę w terminalu. Poniżej znajdziesz kompletny przewodnik, jak krok po kroku tworzyć, zarządzać oraz utrwalać aliasy.
1. Czym jest alias w Linuxie?
Alias to zamiennik jednej lub wielu komend, po którym podana jest właściwa treść polecenia do wykonania przez terminal. Używa się go dla wygody i zwiększenia produktywności.
Przykład –
Zamiast wpisywać za każdym razem długie polecenie:
ls -lha --color=auto Możesz ustawić alias:
alias ll='ls -lha --color=auto' I od teraz wystarczy wpisać ll.
2. Rodzaje aliasów – tymczasowe i stałe
Aliasy tymczasowe
Tworzone na czas bieżącej sesji terminala. Po zamknięciu okna terminala alias przestaje działać.
alias nowa_nazwa='polecenie' Przykład –
alias gs='git status' Od tej chwili, aż do zamknięcia terminala, możesz wpisywać gs zamiast git status.
Aliasy stałe (trwałe)
Aby alias działał zawsze – nawet po restarcie systemu – należy dodać go do pliku konfiguracyjnego powłoki.
3. Ustal, z jakiej powłoki korzystasz
W Ubuntu domyślną powłoką jest Bash. Konfiguracja aliasów w Bashu odbywa się poprzez pliki:
- ~/.bashrc – główny plik konfiguracyjny dla interaktywnych sesji Bash.
- ~/.bash_aliases – dodatkowy plik przeznaczony wyłącznie na aliasy, o ile jest uwzględniony w ~/.bashrc.
4. Tworzenie aliasów krok po kroku
Krok 1 – Edytuj plik konfiguracyjny
Najczęściej aliasy dodaje się do pliku ~/.bashrc. Otwórz go dowolnym edytorem tekstowym, np.:
nano ~/.bashrc lub
gedit ~/.bashrc Znajdź sekcję Alias definitions. Jeśli chcesz trzymać aliasy w osobnym pliku (~/.bash_aliases), sprawdź, czy w .bashrc istnieje linia:
if [ -f ~/.bash_aliases ]; then . ~/.bash_aliases fi Jeśli jej nie ma, możesz ją dodać.
Następnie utwórz lub edytuj plik ~/.bash_aliases:
nano ~/.bash_aliases I wpisz tam swoje aliasy, jeden w każdej linii.
Krok 2 – Składnia aliasu
alias NAZWA_ALIASU='polecenie lub ciąg poleceń' Przykłady –
alias ll='ls -lha --color=auto' alias gs='git status' alias up='sudo apt update && sudo apt upgrade' alias desk='cd ~/Pulpit' Można łączyć kilka poleceń średnikiem (;) :
alias aktualizuj='sudo apt update; sudo apt upgrade' Krok 3 – Zastosowanie zmian
Po zapisaniu zmian w pliku ~/.bashrc lub ~/.bash_aliases należy załadować nową konfigurację (w przeciwnym razie aliasy będą dostępne dopiero po ponownym uruchomieniu nowego terminala):
source ~/.bashrc lub jeśli korzystasz z osobnego pliku aliasów:
source ~/.bash_aliases 5. Zarządzanie aliasami
- Wyświetlenie wszystkich aktualnych aliasów –
alias To wylistuje wszystkie aktywne aliasy w danej sesji.
- Usunięcie (wyłączenie) aliasu w danej sesji –
unalias NAZWA_ALIASU Jeśli chcesz na stałe usunąć alias, wykasuj odpowiednią linię z pliku ~/.bashrc lub ~/.bash_aliases, a następnie załaduj ponownie konfigurację.
6. Najczęstsze przykłady aliasów
- Skróty nawigacyjne –
alias desk='cd ~/Pulpit' alias docs='cd ~/Dokumenty' - Często używane polecenia systemowe –
alias up='sudo apt update && sudo apt upgrade' alias rmd='rm -rf' - Bezpieczniejsze usuwanie plików –
alias rm='rm -i' - Skrót do listowania plików z parametrami –
alias ll='ls -lha --color=auto' 7. Dodatkowe wskazówki i uwagi
- Aliasy nie przyjmują parametrów. Jeśli chcesz tworzyć bardziej zaawansowane skróty z parametrami, rozważ stworzenie funkcji powłoki.
- Po edycji pliku musisz ponownie załadować powłokę lub użyć komendy
source. - Aliasy działają tylko w powłoce, w której zostały zdefiniowane.
8. Podsumowanie
Tworzenie aliasów w Ubuntu pozwala zaoszczędzić czas i wyeliminować powtarzalność podczas pracy z terminalem. Wystarczy kilka minut konfiguracji, aby znacząco usprawnić codzienną pracę.
