Jak odzyskać usunięte pliki w Debianie za pomocą TestDisk?

Aby odzyskać usunięte pliki w Debianie za pomocą TestDisk, postępuj zgodnie z poniższym przewodnikiem krok po kroku. TestDisk to potężne narzędzie działające w trybie tekstowym, pozwalające na przywracanie plików i partycji bezpośrednio z poziomu systemu Linux, także gdy klasyczne narzędzia zawodzą.

1. Instalacja TestDisk

Na Debianie TestDisk zainstalujesz poleceniem –

sudo apt update sudo apt install testdisk 

Zaleca się aktualizację repozytoriów przed instalacją, aby pobrać najnowszą wersję programu.

Weryfikacja instalacji –

sudo dpkg -l testdisk 

To polecenie pozwoli upewnić się, że pakiet został poprawnie zainstalowany.

2. Uruchamianie TestDisk

Aby odzyskać pliki, uruchom program z uprawnieniami administratora:

sudo testdisk 

TestDisk działa w terminalu i nie wymaga środowiska graficznego.

3. Logowanie operacji

Na początku pojawi się prośba o założenie pliku logu:

• Create – utwórz nowy log (zalecane),
• Append – dopisz do istniejącego,
• No log – brak logowania.

Wybierz „Create” i wciśnij Enter. Plik logu jest pomocny przy analizie błędów.

4. Wybór dysku do odzyskiwania

Strzałkami wybierz właściwy dysk twardy lub urządzenie (np. kartę SD, pendrive), na którym pliki zostały usunięte, i zatwierdź Enter.

5. Wybór typu tablicy partycji

TestDisk automatycznie rozpoznaje typ tablicy partycji (np. Intel/PC, EFI/GPT). Najczęściej wystarczy zatwierdzić domyślną opcję Enter.

6. Wybór akcji – odzyskiwanie plików

Aby odzyskać usunięte pliki –

• Wybierz [Advanced] Filesystem Utils (zaawansowane narzędzia systemu plików) i Enter.
• Wskaż odpowiednią partycję, z której usunięto pliki, i ponownie Enter.

7. Przeglądanie i kopiowanie usuniętych plików

• Wybierz [Undelete] (odzyskiwanie skasowanych plików) i Enter, jeśli taka opcja jest dostępna dla danego systemu plików (np. NTFS, FAT, ext3/4, ale z ograniczeniami).
• TestDisk przeskanuje wybraną partycję, wyświetlając listę usuniętych plików oznaczonych na czerwono lub z odpowiednią adnotacją.
• Użyj strzałek do poruszania się po plikach/katalogach.
• Zaznacz plik lub katalog, który chcesz odzyskać, i naciśnij C (duże C = kopiowanie).
• Wskaż miejsce docelowe na odzyskiwane pliki – katalog ten powinien znajdować się na innym nośniku niż ten, z którego odzyskujesz dane (by uniknąć nadpisania!). Zatwierdź klawiszem Y.

8. Zakończenie operacji

Po skopiowaniu plików TestDisk poinformuje o sukcesie komunikatem „Copy done!” lub „Kopiowanie zakończone!”.

Ważne uwagi

• Nie zapisuj odzyskiwanych plików na tym samym dysku/partycji, z której zostały usunięte – grozi to nadpisaniem pozostałych danych i utratą szansy na odzyskanie kolejnych plików.
• TestDisk umożliwia również odzyskiwanie całych partycji, uszkodzonych MBR i innych struktur dysku, jednak do prostego odzyskiwania plików najczęściej wystarczy powyższa procedura.
• Jeśli nie widzisz usuniętych plików, spróbuj innego narzędzia z pakietu TestDisk – PhotoRec, który skutecznie radzi sobie z odzyskiwaniem plików nawet ze sformatowanych lub mocno uszkodzonych nośników.

Ograniczenia i pomoc dodatkowa

• Systemy plików – Skuteczność odzyskiwania zależy od systemu plików (NTFS, FAT, ext4, itd.) oraz tego, jak bardzo dane zostały nadpisane po ich usunięciu.
• Dokumentacja – Oficjalna dokumentacja TestDisk oraz społecznościowe fora Debiana zawierają wiele przykładów i rozbudowanych opisów nietypowych przypadków.
• Zrzuty ekranu – Wersja tekstowa narzędzia ogranicza użycie screenshotów, natomiast TTY/konsole Linux pozwalają robić zrzuty np. za pomocą narzędzi typu script lub kopiowanie tekstu z terminala.

Podsumowanie –
TestDisk stanowi jedno z najbardziej uniwersalnych i skutecznych narzędzi do odzyskiwania skasowanych plików oraz uszkodzonych partycji w systemie Debian i innych Linuksach. Krok po kroku, jak opisano powyżej, można z wysoką skutecznością przywrócić utracone dane, zachowując ostrożność i nie nadpisując oryginalnych nośników.