Autor: Norbert Barwicki

Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.

Aby planować zadania za pomocą cron w systemie Ubuntu, należy przeanalizować kilka kluczowych zagadnień: zasadę działania crona, składnię, uprawnienia, podstawowe polecenia oraz przykłady i najlepsze praktyki. Oto kompletny poradnik krok po kroku, który możesz opublikować na stronie poświęconej Linuksowi: 1. Co to jest cron i do czego służy? Cron to systemowy demon pozwalający na automatyczne uruchamianie poleceń lub skryptów w zadanych odstępach czasu. Umożliwia automatyzację zadań takich jak kopie zapasowe, aktualizacje, czyszczenie katalogów czy synchronizacja danych. 2. Składnia zadań w cronie (cron expression) Wpisy w cron definiują precyzyjnie, kiedy dane polecenie ma się wykonać. Podstawowa składnia – * * *…

Czytaj dalej

Aby zainstalować serwer FTP (vsftpd) z obsługą TLS na Ubuntu, postępuj według poniższego szczegółowego poradnika. Instrukcje przeznaczone są dla administratorów Linuxa oraz użytkowników, którzy chcą zapewnić bezpieczną transmisję plików przez FTP poprzez szyfrowanie TLS/SSL. 1. Aktualizuj system Zawsze przed instalacją nowego oprogramowania upewnij się, że system jest zaktualizowany: sudo apt update sudo apt upgrade 2. Instalacja vsftpd Zainstaluj serwer vsftpd poleceniem: sudo apt install vsftpd Po instalacji sprawdź status usługi: sudo systemctl status vsftpd Powinieneś zobaczyć informację, że vsftpd jest aktywny (running). 3. Generowanie certyfikatu SSL/TLS Aby szyfrować połączenia FTP, musisz wygenerować własny certyfikat SSL (tzw. self-signed). Zrobisz to poleceniem…

Czytaj dalej

Terminal Ubuntu to potężne narzędzie pozwalające na efektywne zarządzanie systemem, plikami oraz procesami za pomocą poleceń tekstowych. Poniżej znajduje się szczegółowy przewodnik po 40 najczęściej używanych poleceniach terminala wraz z praktycznymi instrukcjami krok po kroku, kluczowymi wyjaśnieniami i przykładami zastosowania – idealny dla osób początkujących i średniozaawansowanych. 1. Nawigacja po systemie plików pwd – Wyświetla aktualną ścieżkę (“gdzie jesteś”). pwd ls – Wyświetla listę plików i katalogów. ls # podstawowa lista ls -l # lista ze szczegółami ls -a # pokazuje pliki ukryte cd – Przemieszcza do innego katalogu. cd Documents # przejdź do katalogu 'Documents’ cd .. # wyjdź…

Czytaj dalej

Aby sprawdzić szczegółowe informacje o systemie i sprzęcie w Linuksie, możesz skorzystać zarówno z wbudowanych komend terminalowych, jak i z narzędzi graficznych. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, który przeprowadzi Cię przez najważniejsze polecenia i aplikacje, wraz z ich wyjaśnieniami oraz praktycznymi przykładami. 1. Podstawowe informacje o systemie – komenda uname Polecenie uname służy do wyświetlania podstawowych informacji o systemie operacyjnym i jądrze. Najważniejsze opcje: uname -a Wyświetla wszystkie dostępne informacje naraz: nazwę jądra nazwę hosta numer wersji jądra architekturę sprzętu Przykład: uname -a Wynik może wyglądać tak: Linux my-computer 5.15.0-58-generic #64~20.04.1-Ubuntu SMP Fri Jan 6 16:42:31 UTC 2023…

Czytaj dalej

Aby włączyć tryb obraz w obrazie (Picture-in-Picture, PiP) w Google Chrome na Linuksie, możesz skorzystać z natywnych możliwości przeglądarki lub zainstalować dedykowane rozszerzenie. Poniżej znajdziesz szczegółowy, praktyczny poradnik krok po kroku – z objaśnieniami każdej metody i wszystkich funkcji, jakie zapewnia tryb PiP. Czym jest tryb „obraz w obrazie” (Picture-in-Picture)? Picture-in-Picture pozwala oglądać wideo w osobnym, zawsze widocznym okienku, które znajduje się ponad innymi otwartymi aplikacjami i oknami. Możesz równocześnie pracować i oglądać filmy, ponieważ okno z wideo jest zawsze na wierzchu, łatwo je przesuwać po ekranie i dowolnie zmieniać jego rozmiar. Krok 1 – Sprawdzenie wersji Google Chrome PiP…

Czytaj dalej

Możesz przesyłać pliki przez Bluetooth w systemie Ubuntu zarówno z poziomu graficznego interfejsu, jak i za pomocą poleceń w terminalu. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, uwzględniający najczęstsze scenariusze, instalację niezbędnych narzędzi, wyjaśnienie ustawień oraz typowe problemy i ograniczenia. Wymagania systemowe Włączony adapter Bluetooth (wbudowany lub USB) Ubuntu 20.04 lub nowszy (instrukcje działają też na innych dystrybucjach z GNOME/KDE) (Opcjonalnie) Smartfon, komputer lub inne urządzenie obsługujące Bluetooth Przesyłanie plików przez Bluetooth za pomocą interfejsu graficznego (GUI) Włącz Bluetooth w systemie Kliknij ikonę Bluetooth na pasku systemowym lub otwórz „Ustawienia” → „Bluetooth”. Upewnij się, że Bluetooth jest aktywny (przełącznik na…

Czytaj dalej

Aby zaszyfrować partycję Linuksa za pomocą VeraCrypt, należy przejść przez zestaw kroków obejmujących instalację narzędzia, wybranie i przygotowanie partycji, utworzenie wolumenu szyfrowanego, konfigurację parametrów oraz bezpieczne korzystanie z szyfrowanej przestrzeni. Poniżej znajduje się szczegółowy poradnik krok po kroku, wraz z wyjaśnieniami kluczowych zagadnień. 1. Wstęp – czym jest VeraCrypt i po co szyfrować partycje? VeraCrypt to otwartoźródłowe narzędzie do szyfrowania danych, pozwalające na zabezpieczanie całych dysków, partycji i dysków USB przy użyciu silnych algorytmów kryptograficznych. Szyfrowanie partycji chroni dane przed dostępem osób nieuprawnionych, nawet w przypadku fizycznej utraty nośnika. 2. Instalacja VeraCrypt w Linuksie Na większości dystrybucji Linuksa VeraCrypt dostępny…

Czytaj dalej

Aby skonfigurować pule pamięci masowej ZFS na Ubuntu, należy przeprowadzić instalację ZFS, przygotować dyski oraz utworzyć pulę, a następnie skonfigurować zestawy danych i opcje ochrony danych. Poniżej znajduje się szczegółowy, krok po kroku poradnik stworzony z myślą o publikacji na stronie WWW poświęconej Linuksowi. 1. Wymagania wstępne Zanim rozpoczniesz – Upewnij się, że masz dystrybucję Ubuntu wspierającą ZFS (zalecane są najnowsze wersje, min. 20.04). Potrzebujesz uprawnień root/sudo. Przygotuj minimum jeden wolny dysk (najlepiej SSD/HDD klasy serwerowej). ZFS jest zasobożerny – zalecane minimum to 4 GB RAM, najlepiej 8 GB lub więcej, zwłaszcza dla zastosowań produkcyjnych. Zaleca się pamięć ECC dla…

Czytaj dalej

Webmin to wszechstronne narzędzie do administracji serwerem Linux, dostępne z poziomu przeglądarki internetowej. Instalacja i konfiguracja na serwerze Ubuntu jest prosta i pozwala zarządzać usługami, użytkownikami, firewallem oraz wieloma aspektami systemu bez pracy w terminalu. Wymagania wstępne Przed instalacją – System Ubuntu (wersje 18.04, 20.04, 22.04 i wyższe są obsługiwane) Dostęp root lub sudo Otwarty port 10000 TCP w firewallu (domyślny port Webmina) Aktualny system – zalecana aktualizacja pakietów: sudo apt update && sudo apt upgrade -y Krok 1. Dodanie repozytorium Webmin Najprostsza metoda (oficjalny skrypt): curl -o webmin-setup-repos.sh https://raw.githubusercontent.com/webmin/webmin/master/webmin-setup-repos.sh sudo sh webmin-setup-repos.sh W trakcie instalacji potwierdź dodanie repozytorium (naciśnij…

Czytaj dalej

Aby zainstalować i skonfigurować serwer FTP (vsftpd) z obsługą TLS na Debianie, wykonaj następujące, szczegółowo opisane kroki. Ten poradnik przeznaczony jest zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników Linuksa i uwzględnia najlepsze praktyki bezpieczeństwa. 1. Instalacja vsftpd Na początek zainstaluj pakiet vsftpd z oficjalnych repozytoriów Debiana: sudo apt update sudo apt install vsftpd -y Sprawdź, czy usługa została poprawnie uruchomiona: sudo systemctl status vsftpd Jeżeli usługa jest aktywna, możesz przejść dalej. 2. Utwórz kopię zapasową konfiguracji Zanim wprowadzisz zmiany, utwórz kopię zapasową oryginalnego pliku konfiguracyjnego: sudo cp /etc/vsftpd.conf /etc/vsftpd.conf.orig To pozwoli Ci łatwo przywrócić domyślne ustawienia w razie problemów.…

Czytaj dalej