Autor: Norbert Barwicki

Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.

Aby dostosować motywy pulpitu w Ubuntu za pomocą narzędzia GNOME Tweaks (Tweak Tool), należy postępować według poniższej instrukcji krok po kroku. Poniższy przewodnik przeznaczony jest zarówno dla początkujących, jak i użytkowników średniozaawansowanych, którzy chcą maksymalnie wykorzystać możliwości personalizacji środowiska GNOME. 1. Instalacja GNOME Tweaks Aby zyskać pełną kontrolę nad wyglądem i zachowaniem pulpitu w standardowym środowisku Ubuntu (czyli GNOME), najpierw trzeba zainstalować narzędzie GNOME Tweaks. sudo apt update sudo apt install gnome-tweaks Po instalacji możesz uruchomić GNOME Tweaks wpisując gnome-tweaks w terminalu albo wyszukując program „Dostosowania” lub „Tweaks” w menu aplikacji. 2. Podstawowe elementy motywów GNOME Motyw środowiska GNOME obejmuje…

Czytaj dalej

Aby znaleźć urządzenia podłączone do sieci lokalnej w systemie Linux, możesz skorzystać z szeregu prostych i zaawansowanych narzędzi. Poniżej znajduje się rozbudowany poradnik, który krok po kroku wyjaśnia, jak wykonać takie zadanie — zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników Linuksa. 1. Ustal adres IP i zakres swojej sieci lokalnej Na początku musisz sprawdzić, jaki adres IP posiada twój komputer oraz jaki jest zakres sieci (maska podsieci): ip a lub ifconfig W liniach zaczynających się od inet znajdziesz adresy IPv4 interfejsów sieciowych twojego komputera. Przykładowo: jeśli zobaczysz adres 192.168.1.12/24, oznacza to, że twoja sieć lokalna używa zakresu 192.168.1.0/24 (czyli…

Czytaj dalej

Aby wykonać kopię zapasową plików i folderów w systemie Linux, można skorzystać zarówno z narzędzi wiersza poleceń (np. rsync, tar), jak i prostych aplikacji graficznych (np. Timeshift). Poniżej znajdziesz wyczerpujący poradnik krok po kroku, który pomoże każdemu użytkownikowi (od początkującego po zaawansowanego) bezpiecznie tworzyć i przechowywać kopie danych. 1. Dlaczego regularnie tworzyć kopie zapasowe? Zapobieganie utracie danych – utrata może nastąpić w wyniku awarii sprzętu, ataku ransomware czy przypadkowego usunięcia plików. Szybkie odzyskiwanie – backup pozwala szybko wrócić do pracy po awarii systemu. Bezproblemowa migracja – kopia zapasowa ułatwia przeprowadzkę na nowy komputer lub serwer. 2. Co należy objąć kopią…

Czytaj dalej

Aby włączać i wyłączać odpowiedzi na ping (ICMP echo-request) za pomocą iptables w systemie Debian, należy skonfigurować odpowiednie reguły firewalla. Poniżej znajdziesz kompletny, rozbudowany poradnik krok po kroku – od podstawowych informacji, przez instrukcje, aż po wyjaśnienia kontekstu i bezpieczeństwa. Czym jest ping i ICMP? Ping opiera się na protokole ICMP (Internet Control Message Protocol), służy do diagnozowania sieci oraz sprawdzania dostępności hostów. Komenda ping wysyła pakiety typu „echo-request”, na które system z reguły odpowiada „echo-reply”. Po co blokować odpowiedzi na ping? Ukrycie maszyny w sieci: Brak odpowiedzi na ping utrudnia potencjalnym atakującym wykrycie serwera. Zwiększenie bezpieczeństwa: Blokując wybrane typy…

Czytaj dalej

Aby skutecznie zarządzać adresami IP w systemie Ubuntu Linux, należy poznać kilka kluczowych narzędzi i technik: od nowoczesnego systemu Netplan, przez narzędzia konsolowe (ip, ifconfig), po rozwiązywanie typowych problemów sieciowych. Poniżej przedstawiam kompletny poradnik krok po kroku: 1. Sprawdzanie aktualnej konfiguracji sieci Wyświetl dostępne interfejsy i aktualne adresy IP: ip a Alternatywnie, można użyć starszego polecenia: ifconfig (może wymagać doinstalowania: sudo apt install net-tools) 2. Statyczny i dynamiczny adres IP – podstawy Dynamiczne przydzielanie IP (DHCP) – adres IP jest nadawany automatycznie przez serwer DHCP. Statyczny adres IP – administrator na stałe przypisuje adres IP do interfejsu sieciowego. 3. Konfiguracja…

Czytaj dalej

Aby zainstalować Adobe Flash Player na systemie CentOS (np. CentOS 7, CentOS 8) mimo braku oficjalnego wsparcia dla Flash od 2021 roku, można postępować według poniższego szczegółowego poradnika. Ta instrukcja przyda się administrującym starszym systemom czy aplikacjom wymagającym jeszcze Flasha. Wstęp i ważne ostrzeżenia Adobe Flash Player nie jest już wspierany ani aktualizowany przez Adobe od stycznia 2021 r. Używanie go może wiązać się z poważnymi zagrożeniami bezpieczeństwa. Instalacja uzasadniona jest wyłącznie dla zamkniętych, odizolowanych środowisk lub specyficznych zastosowań legacy. Poniższa instrukcja dotyczy systemów CentOS 7 i CentOS 8 – dla innych wersji możliwe są różnice w składni poleceń. Krok…

Czytaj dalej

Aby wyświetlić animowane pliki GIF w terminalu Ubuntu, można skorzystać z kilku praktycznych narzędzi — od emulacji grafiki po prezentację w postaci ASCII. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, wyjaśniający różne metody, wymagania oraz ograniczenia, wraz z praktycznymi wskazówkami. 1. Wyświetlanie animowanych GIF-ów jako grafik (Kitty + kitten icat) Dlaczego ta metoda? Terminale takie jak Kitty obsługują grafikę bezpośrednio w oknie terminalowym, umożliwiając oglądanie animowanych GIF-ów w pełnym kolorze i wysokiej jakości, bez konieczności konwersji do ASCII. Wymagania Terminal Kitty (obsługuje grafikę inline). Pakiet imagemagick (nie zawsze wymagany, ale zalecany). Instalacja terminala Kitty sudo apt update sudo apt install…

Czytaj dalej

Aby wykonać zrzut ekranu z opóźnieniem w systemie Debian, możesz skorzystać zarówno z wbudowanych narzędzi środowiska graficznego (np. GNOME, KDE Plasma, Xfce), jak i dedykowanych aplikacji terminalowych. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik opisujący różne metody wraz z praktycznymi przykładami i wyjaśnieniami. 1. Jak działa zrzut ekranu z opóźnieniem? Zrzut ekranu z opóźnieniem pozwala odczekać kilka sekund przed wykonaniem zdjęcia ekranu. Jest to szczególnie przydatne, gdy musisz rozwinąć menu, przygotować okno dialogowe lub umieścić wskaźnik myszy w konkretnym miejscu przed zrobieniem screena. 2. Zrzut ekranu z opóźnieniem w popularnych środowiskach graficznych GNOME (domyślne środowisko w Debianie) Wbudowane narzędzie GNOME Screenshot – Otwórz…

Czytaj dalej

Aby zainstalować nowe czcionki w Ubuntu za pomocą Font Finder (najczęściej chodzi o program Font Manager lub analogiczną aplikację, bo narzędzie „Font Finder” jest rzadko stosowane na Linuksie – zakładam, że chodzi o instalację „graficznym menedżerem czcionek”), postępuj zgodnie z poniższym, szczegółowym poradnikiem. Znajdziesz tu instrukcje krok po kroku, wyjaśnienia dotyczące formatów czcionek, sposobów instalacji oraz wskazówki dla początkujących i zaawansowanych użytkowników. 1. Czym jest menedżer czcionek w Ubuntu? Font Manager lub inne narzędzia graficzne (np. GNOME Fonts, nazywane też czasem Font Finder w przestrzeni użytkowników Ubuntu) pozwalają na łatwe zarządzanie i instalowanie czcionek – wszystko za pomocą graficznego interfejsu,…

Czytaj dalej

Aby zdalnie zarządzać serwerem Ubuntu przez SSH, należy skonfigurować usługę SSH na serwerze, zabezpieczyć połączenie, oraz znać podstawowe i zaawansowane narzędzia służące do administracji. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku. 1. Co to jest SSH? SSH (Secure Shell) to protokół umożliwiający szyfrowany, bezpieczny dostęp do zdalnego komputera lub serwera przez sieć. Pozwala administratorom wykonywać polecenia, przenosić pliki oraz zarządzać systemem Linux z dowolnego miejsca. 2. Instalacja i konfiguracja serwera SSH na Ubuntu Krok 1 – Instalacja OpenSSH Server Na serwerze Ubuntu otwórz terminal i wpisz: sudo apt update sudo apt install openssh-server To polecenie zainstaluje usługę SSH i uruchomi…

Czytaj dalej