Jak przyspieszyć pobieranie i aktualizacje pakietów w Linuksie?

Aby realnie przyspieszyć pobieranie i aktualizacje pakietów w Linuksie, zastosuj zestaw sprawdzonych technik – od wyboru najszybszego mirrora, poprzez stosowanie narzędzi wielowątkowych, aż po optymalizację konfiguracji menedżera pakietów. Poniżej znajdziesz szczegółowy, krok po kroku poradnik przeznaczony dla początkujących i średnio zaawansowanych użytkowników.

1. Wybierz najbliższy i najszybszy mirror

Domyślnie, Twój system korzysta z jednego lub z kilku serwerów (mirrorów), z których pobiera pakiety. W przypadku powolnych serwerów, aktualizacje i instalacje znacznie się wydłużają.

Ubuntu/Debian

1. Otwórz terminal.
2. Zainstaluj narzędzie do automatycznego wyboru najszybszego serwera:

 sudo apt install netselect-apt 

3. Uruchom narzędzie:

 sudo netselect-apt 

Polecenie utworzy nowy plik „sources.list”. Przekopiuj zawartość do oficjalnego pliku:

 sudo cp sources.list /etc/apt/sources.list 

4. Zaktualizuj cache:

 sudo apt update 

Alternatywnie: W graficznych środowiskach Ubuntu możesz wybrać mirror przez „Oprogramowanie i aktualizacje” → „Pobieraj z: Inny” → „Wybierz najlepszy serwer”.

Fedora

Fedora automatycznie wybiera mirror przez system „metalink”. Możesz jednak ręcznie wskazać mirror lub użyć fastestmirror w pliku /etc/dnf/dnf.conf:

 fastestmirror=True 

Arch Linux

Dla pacmana najlepiej użyć narzędzi:

• reflector – generuje listę mirrorów posortowanych wg szybkości.
• Przykład użycia:

 sudo pacman -S reflector sudo reflector --country Poland -l 5 --sort rate --save /etc/pacman.d/mirrorlist 

2. Aktywuj pobieranie równoległe (wielowątkowość)

Ubuntu/Debian – APT-FAST

Standardowy apt pobiera pakiety sekwencyjnie (jeden po drugim). Narzędzie apt-fast zwiększa szybkość pobierania przez wielowątkowe ściąganie pakietów.

1. Instalacja apt-fast:

 sudo add-apt-repository ppa:apt-fast/stable sudo apt update sudo apt install apt-fast 

2. Przy pierwszym uruchomieniu wybierz liczbę jednoczesnych połączeń (np. 10).

3. Użycie analogicznie jak apt:

 sudo apt-fast update sudo apt-fast upgrade sudo apt-fast install <nazwa_pakietu> 

Fedora, Arch – DNF i PACMAN

• Fedora (dnf) –
  Aktywuj wielowątkowość w pliku /etc/dnf/dnf.conf:

 max_parallel_downloads=10 

• Arch (pacman) – Zmień w /etc/pacman.conf linię:

 #ParallelDownloads = 5 

na:

 ParallelDownloads = 10 

3. Regularnie aktualizuj cache i pakiety

Aktualizacje lepiej uruchamiać często – unikasz wtedy długiego pobierania dużych pakietów naraz i korzystasz z nowych optymalizacji.

• Ubuntu/Debian:

 sudo apt update && sudo apt upgrade 

• Fedora:

 sudo dnf update 

• Arch:

 sudo pacman -Syu 

4. Usuwaj zbędne pakiety i czyść cache

• Usuń niepotrzebne pakiety:

 sudo apt autoremove 

• Wyczyść cache pakietów:

 sudo apt clean 

W innych dystrybucjach:

• Fedora: sudo dnf autoremove i sudo dnf clean all
• Arch: sudo pacman -Rns $(pacman -Qtdq) oraz sudo pacman -Sc

5. Optymalizacja systemowa

• Wyłącz zbędne usługi i aplikacje, szczególnie te uruchamiane przy starcie.
• Monitoruj wykorzystanie sieci oraz zasobów systemowych – pakiety mogą pobierać się wolno nie przez serwer, tylko z powodu obciążenia CPU/dysku lub ograniczenia sieci.
• Rozważ użycie innych repozytoriów lub mirrorów regionalnych, jeśli domyślne działają wolno.

6. Podsumowanie praktycznych wskazówek

• Wybierz szybki mirror — najskuteczniejsze rozwiązanie dla większości dystrybucji.
• Stosuj pobieranie równoległe (np. apt-fast, ustawienia dnf, pacman).
• Często aktualizuj system, co zapobiega pobieraniu ogromnych ilości naraz.
• Oczyszczaj system ze zbędnych pakietów i plików cache.
• Optymalizuj ustawienia systemu i monitoruj zasoby.

Każda z powyższych metod jest bezpieczna i zalecana zarówno dla stacji roboczych, jak i serwerów linuksowych.

Pamiętaj – Żadne z tych narzędzi nie przekroczy fizycznych ograniczeń Twojego łącza, ale eliminują one wąskie gardła wynikające z konfiguracji oprogramowania lub wyboru powolnych repozytoriów.