Autor: Norbert Barwicki

Monitorowanie systemu Linux za pomocą polecenia top – kompletny poradnik Polecenie top to jedno z najważniejszych narzędzi konsolowych do monitorowania systemu Linux w czasie rzeczywistym – pozwala kontrolować obciążenie CPU, wykorzystanie pamięci, statystyki procesów i wiele innych kluczowych informacji. 1. Czym jest top? Dlaczego warto go używać? top to program dostępny praktycznie w każdej dystrybucji Linuksa. Jest częścią pakietu procps lub procps-ng, więc zwykle nie wymaga dodatkowej instalacji. Pozwala na bieżąco śledzić: Listę aktualnych procesów i ich zużycie zasobów Ogólne parametry systemowe (CPU, RAM, swap) Możliwość sortowania, filtrowania i zarządzania procesami w trybie interaktywnym. 2. Jak uruchomić top? Aby uruchomić…

Aby znacząco poprawić żywotność baterii w laptopie z systemem Ubuntu, jedną z najlepszych metod jest użycie narzędzia TLP. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, obejmujący instalację, podstawową konfigurację oraz najważniejsze opcje, które warto wypróbować. Czym jest TLP? TLP to zaawansowane, darmowe narzędzie działające w tle, które automatycznie zarządza ustawieniami zasilania, optymalizując pracę podzespołów laptopa w zależności od tego, czy działa on na baterii, czy zasilaczu. Dzięki domyślnej konfiguracji jest efektywne już „po wyjęciu z pudełka”, ale pozwala także na głęboką personalizację ustawień. Krok 1 – Instalacja TLP na Ubuntu Zaktualizuj listę pakietów: sudo apt update Zainstaluj TLP oraz (zalecane)…

Polecenie touch w systemie Linux to jedno z podstawowych narzędzi pracy w terminalu, służące nie tylko do tworzenia pustych plików, ale mające także inne praktyczne zastosowania. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik, który pozwoli Ci poznać 8 praktycznych zastosowań polecenia touch wraz z instrukcjami krok po kroku i wszystkimi niezbędnymi wyjaśnieniami. 1. Tworzenie jednego lub wielu pustych plików Polecenie touch umożliwia szybkie utworzenie pustego pliku tekstowego lub dowolnego innego typu. Instrukcja – touch nazwa_pliku.txt Aby utworzyć wiele plików jednocześnie: touch plik1.txt plik2.txt plik3.txt Po wykonaniu tego polecenia w katalogu pojawią się wskazane pliki, jeśli jeszcze nie istniały. 2. Aktualizacja znaczników czasu istniejącego…

Aby przetestować szybkość internetu w terminalu Linuksa za pomocą Speedtest CLI, należy zainstalować to narzędzie oraz zapoznać się z jego konfiguracją i najważniejszymi poleceniami. Poniżej znajdziesz szczegółowy, rozbudowany poradnik krok po kroku wraz z wyjaśnieniami oraz wskazówkami dotyczącymi użytkowania na różnych dystrybucjach Linuksa. Czym jest Speedtest CLI? Speedtest CLI to narzędzie linii poleceń stworzone przez firmę Ookla – tę samą, która prowadzi popularny serwis speedtest.net. Dzięki niemu możesz szybko i wiarygodnie sprawdzić jakość swojego połączenia internetowego: prędkość pobierania (download), wysyłania (upload), opóźnienie (ping) oraz ewentualną utratę pakietów, bez potrzeby otwierania przeglądarki. Krok 1 – Przygotowanie systemu Przed instalacją zaleca się…

Polecenie grep w systemie Linux to potężne narzędzie do wyszukiwania tekstu w plikach, szczególnie cenione przez administratorów i programistów za szybkość, elastyczność i wsparcie dla wyrażeń regularnych. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku – od podstawowej składni i typowych opcji, po zaawansowane zastosowania i praktyczne przykłady. 1. Podstawy użycia grep Składnia – grep [opcje] wzorzec [plik…] wzorzec – tekst albo wyrażenie regularne, które chcesz znaleźć. plik – ścieżka do pliku lub plików, w których chcesz szukać. opcje – dodatkowe parametry modyfikujące zachowanie grep. Przykład podstawowy – grep „Błąd” aplikacja.log Wyświetli wszystkie linie z pliku aplikacja.log zawierające słowo „Błąd”. 2.…

Aby zainstalować i skonfigurować serwer Samba na Debianie, należy wykonać szereg kroków: od instalacji pakietów, przez modyfikację pliku konfiguracyjnego, aż po uruchomienie i testowanie dostępu do współdzielonych zasobów. 1. Wstęp – Czym jest Samba? Samba to usługa umożliwiająca współdzielenie plików i drukarek między systemami Linux/Unix a komputerami z systemem Windows w jednej sieci lokalnej. Pozwala na dostęp do zasobów z poziomu Eksploratora Windows oraz autoryzację użytkowników na podstawie ich kont i haseł. 2. Wymagania wstępne Debian w wersji stabilnej (np. 11/12) Dostęp do konta z uprawnieniami sudo Podstawowa znajomość terminala i edytora tekstu (np. nano lub vi) 3. Instalacja Samby…

Aby uzyskać uprawnienia roota (sudo) w terminalu Ubuntu, należy wykonać kilka kroków, które pozwolą wykonywać polecenia administracyjne oraz uzyskać pełną kontrolę nad systemem. Poniżej znajduje się rozbudowany poradnik krok po kroku, przeznaczony zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników. 1. Czym jest sudo? sudo (ang. “superuser do”) to mechanizm umożliwiający uruchamianie poleceń z uprawnieniami administratora bez konieczności logowania się bezpośrednio na konto root. Dzięki temu codzienna praca w Ubuntu jest bezpieczniejsza i bardziej przejrzysta – każda akcja administracyjna jest rejestrowana. 2. Konto root a sudo w Ubuntu Domyślnie w Ubuntu konto root jest nieaktywne i nie ma ustawionego hasła…

Aby zainstalować Minecraft Java Edition na systemie Linux (Ubuntu), wykonaj poniższy, szczegółowy poradnik krok po kroku. Poradnik został przygotowany tak, by każdy użytkownik, niezależnie od poziomu zaawansowania, mógł skutecznie uruchomić Minecrafta na swoim komputerze. Wymagania wstępne System – Ubuntu 20.04 LTS lub nowszy (instrukcje działają także na dystrybucjach bazujących na Debianie) Dostęp do internetu Konto użytkownika z uprawnieniami sudo (administratora) Krok 1 – Aktualizacja systemu Przed instalacją warto zaktualizować listę pakietów oraz zainstalować dostępne aktualizacje: sudo apt update sudo apt upgrade -y Ta operacja zapewnia, że system i pakiety są aktualne, co zmniejsza ryzyko konfliktów podczas instalacji. Krok 2 –…

ClamAV to popularny, darmowy skaner antywirusowy typu open source, który pozwala skutecznie chronić system Ubuntu przed zagrożeniami, takimi jak wirusy, trojany czy złośliwe skrypty. Poniżej znajdziesz wyczerpujący poradnik krok po kroku — od instalacji, przez konfigurację, aż po praktyczne użycie ClamAV oraz wskazówki dotyczące automatyzacji i dobrych praktyk bezpieczeństwa Linuxa. 1. Co to jest ClamAV? ClamAV to narzędzie antywirusowe zapewniające: Wykrywanie oraz usuwanie złośliwego oprogramowania, Skanowanie systemu „na żądanie” lub według harmonogramu, Obsługę najpopularniejszych formatów plików i załączników pocztowych, Lekkie obciążenie systemowe i pełną obsługę przez terminal (CLI), opcjonalnie także przez interfejs graficzny. 2. Wymagania wstępne Przed rozpoczęciem upewnij się,…

Aby zainstalować najnowszą wersję odtwarzacza VLC Media Player w systemie Linux, masz do dyspozycji kilka metod – od klasycznej instalacji przez repozytorium, po nowoczesne pakiety Snap lub Flatpak, które często oferują świeższe wersje programu. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, obejmujący wszystkie istotne aspekty i praktyczne wskazówki. Czym jest VLC Media Player? VLC to jeden z najbardziej popularnych, darmowych i otwartoźródłowych odtwarzaczy multimedialnych, obsługujący niemal wszystkie formaty audio i wideo. Ceniony jest za prostotę obsługi i ogromne możliwości konfiguracji. Instalacja VLC – przegląd dostępnych metod W Linuksie możesz zainstalować VLC na kilka sposobów: Repozytorium systemowe (najprostszy sposób, stabilna wersja)…