Autor: Norbert Barwicki

Aby sprawdzić rozmiar i użycie pamięci wymiany (swap) w Linuksie, można posłużyć się kilkoma prostymi poleceniami. Oto szczegółowy poradnik krok po kroku, przeznaczony zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników systemów Linux. Czym jest swap w Linuksie? Swap (pamięć wymiany) to przestrzeń na dysku twardym, której system operacyjny używa jako dodatkowa, „awaryjna” pamięć w razie zapełnienia fizycznej pamięci RAM. Swap może występować jako partycja lub plik. Jeśli RAM jest pełny, nieaktywne dane z RAM są przenoszone do swapu. Swap przydaje się głównie przy małej ilości RAM lub podczas obsługi wymagających zadań. Jak sprawdzić, czy swap jest aktywny? Otwórz terminal…

Aby zainstalować Java (JDK i JRE) na Ubuntu, postępuj według poniższych, szczegółowych kroków. Ten poradnik obejmuje zarówno instalację najpopularniejszego otwartoźródłowego wydania OpenJDK, jak i – dla zaawansowanych użytkowników – alternatywę w postaci Oracle JDK. Wyjaśnia także, czym są poszczególne komponenty oraz jak zarządzać wieloma instalacjami Java na jednym systemie. Czym jest JDK i JRE? JRE (Java Runtime Environment) pozwala uruchamiać aplikacje napisane w Javie, ale nie umożliwia tworzenia ani kompilowania własnych programów. JDK (Java Development Kit) to kompletne środowisko dla programistów – zawiera JRE oraz narzędzia do kompilacji, debugowania i uruchamiania kodu Java. 1. Aktualizacja listy pakietów Zacznij od aktualizacji…

Plik /etc/hosts w systemie Linux to podstawowy plik konfiguracyjny służący do lokalnego mapowania nazw domen (hostów) na adresy IP. Jego edycja pozwala użytkownikowi ręcznie przypisać wybrane nazwy domen do określonych adresów IP, z pominięciem publicznych serwerów DNS. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik, wyjaśniający, czym jest plik /etc/hosts, do czego służy oraz jak go bezpiecznie edytować krok po kroku. 1. Co to jest plik /etc/hosts? Plik /etc/hosts to prostym plik tekstowy znajdujący się w każdej dystrybucji Linux (m.in. Ubuntu, Debian, Fedora). Zawiera wpisy w postaci: adres_IP nazwa_hosta [opcjonalny_alias] Przykład: 127.0.0.1 localhost 192.168.1.5 serwer-lokalny moje-testy.local Przy żądaniu połączenia z nazwą domeny system najpierw…

Conky to potężne, konfigurowalne narzędzie do monitorowania systemu w Linuksie, pozwalające na prezentację informacji o zasobach na pulpicie w formie wysoce konfigurowalnych widżetów. Poniżej znajdziesz kompletny, krok po kroku poradnik dotyczący instalacji, konfiguracji i używania Conky, wraz z wyjaśnieniami dla początkujących i bardziej zaawansowanych użytkowników. 1. Co to jest Conky? — Kluczowe możliwości Conky umożliwia monitorowanie i wyświetlanie: obciążenia CPU, zużycia pamięci RAM, temperatur (CPU/GPU), aktywności sieci, stanu dysków, wybranych informacji systemowych (np. czas, pogoda, uptime). Jest lekki, działa w tle i pozwala na pełną personalizację wyglądu oraz treści prezentowanych widgetów. 2. Instalacja Conky Na systemach opartych o Debian/Ubuntu Otwórz…

Aby zainstalować VMware Workstation Pro lub Workstation Player na systemie Ubuntu, należy postępować zgodnie z poniższym, rozbudowanym poradnikiem. Przewodnik obejmuje pobranie instalatora, instalację wymaganych zależności, uruchomienie instalatora, oraz pierwsze kroki po instalacji – wszystko z wyjaśnieniami i uwagami istotnymi dla użytkowników Linuksa. 1. Wymagania wstępne System operacyjny – Ubuntu (zalecane najnowsze LTS, np. 22.04/24.04) Uprawnienia administratora – Potrzebny dostęp do polecenia sudo Dostęp do Internetu – Pobranie instalatora VMware i ewentualnych zależności. 2. Pobranie instalatora VMware Workstation Przejdź na oficjalną stronę VMware. Znajdź sekcję Workstation Pro for Linux i kliknij Download Now. Plik będzie mieć rozszerzenie .bundle (np. VMware-Workstation-Full-17.x.x-xxxxxxx.x86_64.bundle). Zapamiętaj…

Zmiana układu klawiatury w Ubuntu jest bardzo prosta i w pełni konfigurowalna – zarówno z poziomu środowisk graficznych (jak GNOME, Xfce, LXDE), jak i za pomocą terminala. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, który pozwoli szybko dostosować układ klawiatury do własnych potrzeb oraz wyjaśni wszystkie dostępne opcje i najważniejsze ustawienia. Krok 1: Dodawanie nowego układu klawiatury (GNOME/Ubuntu Desktop) Otwórz Ustawienia systemowe Kliknij ikonę zębatki w prawym górnym rogu ekranu i wybierz Ustawienia (lub „System Settings”). Przejdź do ustawień klawiatury W menu po lewej stronie wybierz Klawiatura (Keyboard) lub Region i język (Region & Language), w zależności od wersji Ubuntu.…

Aby planować zadania za pomocą cron w systemie Ubuntu, należy przeanalizować kilka kluczowych zagadnień: zasadę działania crona, składnię, uprawnienia, podstawowe polecenia oraz przykłady i najlepsze praktyki. Oto kompletny poradnik krok po kroku, który możesz opublikować na stronie poświęconej Linuksowi: 1. Co to jest cron i do czego służy? Cron to systemowy demon pozwalający na automatyczne uruchamianie poleceń lub skryptów w zadanych odstępach czasu. Umożliwia automatyzację zadań takich jak kopie zapasowe, aktualizacje, czyszczenie katalogów czy synchronizacja danych. 2. Składnia zadań w cronie (cron expression) Wpisy w cron definiują precyzyjnie, kiedy dane polecenie ma się wykonać. Podstawowa składnia – * * *…

Aby zainstalować serwer FTP (vsftpd) z obsługą TLS na Ubuntu, postępuj według poniższego szczegółowego poradnika. Instrukcje przeznaczone są dla administratorów Linuxa oraz użytkowników, którzy chcą zapewnić bezpieczną transmisję plików przez FTP poprzez szyfrowanie TLS/SSL. 1. Aktualizuj system Zawsze przed instalacją nowego oprogramowania upewnij się, że system jest zaktualizowany: sudo apt update sudo apt upgrade 2. Instalacja vsftpd Zainstaluj serwer vsftpd poleceniem: sudo apt install vsftpd Po instalacji sprawdź status usługi: sudo systemctl status vsftpd Powinieneś zobaczyć informację, że vsftpd jest aktywny (running). 3. Generowanie certyfikatu SSL/TLS Aby szyfrować połączenia FTP, musisz wygenerować własny certyfikat SSL (tzw. self-signed). Zrobisz to poleceniem…

Terminal Ubuntu to potężne narzędzie pozwalające na efektywne zarządzanie systemem, plikami oraz procesami za pomocą poleceń tekstowych. Poniżej znajduje się szczegółowy przewodnik po 40 najczęściej używanych poleceniach terminala wraz z praktycznymi instrukcjami krok po kroku, kluczowymi wyjaśnieniami i przykładami zastosowania – idealny dla osób początkujących i średniozaawansowanych. 1. Nawigacja po systemie plików pwd – Wyświetla aktualną ścieżkę (“gdzie jesteś”). pwd ls – Wyświetla listę plików i katalogów. ls # podstawowa lista ls -l # lista ze szczegółami ls -a # pokazuje pliki ukryte cd – Przemieszcza do innego katalogu. cd Documents # przejdź do katalogu 'Documents’ cd .. # wyjdź…

Aby sprawdzić szczegółowe informacje o systemie i sprzęcie w Linuksie, możesz skorzystać zarówno z wbudowanych komend terminalowych, jak i z narzędzi graficznych. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, który przeprowadzi Cię przez najważniejsze polecenia i aplikacje, wraz z ich wyjaśnieniami oraz praktycznymi przykładami. 1. Podstawowe informacje o systemie – komenda uname Polecenie uname służy do wyświetlania podstawowych informacji o systemie operacyjnym i jądrze. Najważniejsze opcje: uname -a Wyświetla wszystkie dostępne informacje naraz: nazwę jądra nazwę hosta numer wersji jądra architekturę sprzętu Przykład: uname -a Wynik może wyglądać tak: Linux my-computer 5.15.0-58-generic #64~20.04.1-Ubuntu SMP Fri Jan 6 16:42:31 UTC 2023…