Autor: Norbert Barwicki

Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.

Aby zresetować system Ubuntu do ustawień fabrycznych, najczęściej stosuje się pełną reinstalację systemu lub użycie narzędzi do resetowania ustawień graficznego środowiska. Ubuntu nie posiada jednego uniwersalnego przycisku „Przywróć ustawienia fabryczne”, więc poniżej znajdziesz kompletny poradnik krok po kroku, przedstawiający sprawdzone metody oraz wyjaśnienia, kiedy i jak je stosować. 1. Rozróżnienie – Reset ustawień vs. reinstalacja systemu Reset ustawień użytkownika – przywraca domyślne ustawienia środowiska graficznego i aplikacji użytkownika (np. menu, tapeta, konfiguracja pulpitu). Factory reset (reinstalacja) – przywraca system do stanu „jak zaraz po instalacji”, usuwając wszystkie pliki i aplikacje użytkownika. 2. Szybki reset ustawień użytkownika (środowisko graficzne) Jeśli chcesz…

Czytaj dalej

Aby aktywować tryb nocny (Night Light) na pulpicie Ubuntu, należy wykonać kilka prostych kroków w ustawieniach systemowych. Tryb nocny redukuje emisję niebieskiego światła z ekranu, dzięki czemu praca wieczorem i nocą jest mniej obciążająca dla oczu oraz może poprawić higienę snu. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku. Co to jest Night Light (Tryb nocny) i dlaczego warto go stosować? Tryb nocny to wbudowana funkcja środowiska GNOME (domyślnego pulpitu Ubuntu), która zmienia temperaturę barwową ekranu na cieplejszą po zachodzie słońca lub w wybranych godzinach. Zmniejsza to ilość niebieskiego światła, co: Może ograniczyć zmęczenie wzroku podczas pracy po zmroku. Sprzyja naturalnemu…

Czytaj dalej

Aby ustawić domyślną przeglądarkę internetową w Debianie, możesz skorzystać z kilku metod – zarówno z poziomu terminala, jak i graficznego środowiska. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik, który przeprowadzi Cię przez cały proces, niezależnie od używanego środowiska graficznego czy wersji Debiana. 1. Sprawdzenie aktualnej domyślnej przeglądarki Zacznij od sprawdzenia, która przeglądarka jest obecnie ustawiona jako domyślna. W terminalu wykonaj: xdg-settings get default-web-browser Lub: xdg-mime query default x-scheme-handler/http xdg-mime query default x-scheme-handler/https Polecenia te zwracają nazwę pliku desktop (np. firefox-esr.desktop lub brave-browser.desktop), który odpowiada aktualnej domyślnej przeglądarce. 2. Ustawianie domyślnej przeglądarki przez terminal (rekomendowane dla wszystkich środowisk) a) Aktualizacja alternatyw systemowych Debian wykorzystuje…

Czytaj dalej

Peek to proste i intuicyjne narzędzie do nagrywania fragmentów ekranu i tworzenia z nich animowanych GIF-ów na Linuksie, szczególnie popularne na Ubuntu. Poniżej znajdziesz kompletny, krok po kroku poradnik instalacji i użycia Peek przygotowany dla użytkowników Ubuntu — w sam raz na stronę WWW o Linuksie. Co to jest Peek? Peek to niewielki program stworzony specjalnie do szybkiego nagrywania wydzielonego fragmentu ekranu i eksportu nagrania do formatu GIF, WebM, MP4 lub APNG. Doskonale sprawdza się przy demonstrowaniu działania aplikacji, tworzeniu dokumentacji, bug reportów i instrukcji. Wymagania systemowe Peek działa na większości współczesnych dystrybucji Linuksa. Podstawowe wymagania to: GTK+ ≥ 3.20…

Czytaj dalej

Aby zamknąć aplikację, która nie odpowiada w systemie Linux, można skorzystać z kilku metod – zarówno graficznych, jak i terminalowych. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, który zawiera wszystkie potrzebne informacje, wyjaśnienia i przykłady poleceń. 1. Zamykanie aplikacji w środowisku graficznym (GUI) W popularnych środowiskach graficznych Linuxa (np. GNOME, KDE, Xfce) dostępne są narzędzia umożliwiające zarządzanie procesami oraz „wymuszanie zamknięcia” aplikacji. Monitor systemu (menedżer zadań) Większość dystrybucji Linuxa posiada analog menedżera zadań znanego z Windows. Przykłady nazw: Monitor systemu (GNOME) KSysGuard (KDE) Menadżer zadań (Xfce) Krok po kroku – Otwórz monitor systemu – możesz go znaleźć w menu aplikacji…

Czytaj dalej

Aby stworzyć animowane GIF-y z filmów wideo na Ubuntu, masz do dyspozycji zarówno proste narzędzia graficzne (GUI), jak i uniwersalne programy wiersza poleceń. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, który sprawdzi się zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników Linuksa. 1. Metoda polecenia (terminal) – FFmpeg FFmpeg to potężny program do konwersji multimediów — pozwala m.in. na konwersję fragmentów wideo do animowanych plików GIF. Instalacja FFmpeg: sudo apt update sudo apt install ffmpeg Wybór/Przygotowanie fragmentu wideo Najlepiej, jeśli najpierw przytniesz film do kilku sekund (krótkie GIF-y są bardziej praktyczne i mają mniejszy rozmiar): ffmpeg -i input.mp4 -ss 00:00:04…

Czytaj dalej

Aby zainstalować i skonfigurować serwer czatu głosowego Mumble (Murmur) na Debianie, wykonaj poniższy szczegółowy poradnik. Obejmuje on wszystkie potrzebne kroki, wyjaśnienia oraz wskazówki dla początkujących i zaawansowanych użytkowników Linuksa. 1. Wymagania wstępne System operacyjny – Debian (instrukcje także kompatybilne z Ubuntu) Dostęp do konta z uprawnieniami administratora (root lub sudo) Podstawowa znajomość korzystania z terminala 2. Instalacja serwera Mumble (Murmur) Wszystkie polecenia wykonuj w terminalu. Aktualizacja listy pakietów i systemu – sudo apt update sudo apt upgrade Instalacja serwera mumble-server – sudo apt install mumble-server Instalator zainstaluje zarówno serwer (Murmur), jak i wszelkie zależności systemowe. 3. Wstępna konfiguracja Murmura Uruchomienie…

Czytaj dalej

Przywracanie otwartych aplikacji po hibernacji w Ubuntu to temat, który wymaga zrozumienia, jak działa sama hibernacja, jakie są jej ograniczenia oraz jakie narzędzia mogą nam pomóc automatycznie wznowić pracę z miejsca, w którym skończyliśmy. Poniżej znajdziesz rozbudowany i praktyczny poradnik do opublikowania na stronie WWW poświęconej Linuksowi. 1. Hibernacja w Ubuntu – podstawy i wymagania Hibernacja polega na zapisaniu bieżącego stanu systemu (w tym otwartych aplikacji i danych w RAM) na dysku (w partycji lub pliku swap), a następnie całkowitym wyłączeniu komputera. Po wznowieniu systemu wraca do stanu sprzed hibernacji – teoretycznie razem ze wszystkimi otwartymi aplikacjami i dokumentami. Wymagania…

Czytaj dalej

Aby napisać i uruchomić swój pierwszy program w języku C na Linuksie, wykonaj poniższe kroki. Poradnik zawiera szczegółowe instrukcje i wyjaśnienia, które pozwolą Ci zrozumieć każdy etap procesu. 1. Czym jest język C i jak działa jego środowisko na Linuksie? Język C to uniwersalny, zwięzły język programowania, szeroko wykorzystywany do nauki podstaw programowania, rozwijania systemów operacyjnych, sterowników i aplikacji systemowych. Na Linuksie potrzebujesz: Edytora tekstu do pisania kodu (np. nano, vim, gedit, VS Code) Kompilatora (najczęściej GCC — GNU Compiler Collection) do tłumaczenia kodu źródłowego na plik wykonywalny. 2. Instalacja wymaganych narzędzi Sprawdź, czy masz zainstalowany kompilator GCC W terminalu…

Czytaj dalej

Aby sprawdzić, które porty są otwarte w Ubuntu za pomocą narzędzia netstat, należy wykonać kilka prostych kroków i zrozumieć, co oznaczają poszczególne opcje tej komendy. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, przeznaczony dla początkujących i średniozaawansowanych użytkowników systemu Linux. 1. Co to jest netstat? Netstat (Network Statistics) to wbudowane narzędzie w większości dystrybucji Linuksa, służące do monitorowania połączeń sieciowych, otwartych portów, interfejsów sieciowych oraz tablic routingu. Dzięki niemu łatwo uzyskasz informacje, które porty są obecnie otwarte i nasłuchujące w systemie. 2. Instalacja netstat (jeśli nie jest dostępny) Na nowszych systemach Ubuntu domyślna lokalizacja netstat znajduje się w pakiecie net-tools.…

Czytaj dalej