Autor: Norbert Barwicki
Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.
Zmiana tła ekranu logowania i blokady w Ubuntu wymaga edycji odpowiednich plików systemowych lub skorzystania ze specjalnych narzędzi, ponieważ nie jest to funkcja dostępna bezpośrednio w ustawieniach systemu. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku dla środowiska GNOME (czyli domyślnego w Ubuntu), oparty na zaktualizowanych praktykach. 1. Przygotowanie pliku graficznego Wybierz obraz, którego chcesz użyć jako tło ekranu logowania/blokady. Zalecany format to PNG lub JPG, w rozdzielczości dopasowanej do ekranu (np. 1920×1080 pikseli). Skopiuj obraz do folderu na stałe, np. /usr/share/backgrounds/ (folder systemowy dostępny dla wszystkich użytkowników). sudo cp /ścieżka/do/twojego_obrazka.png /usr/share/backgrounds/ 2. Utworzenie kopii zapasowej pliku tematu Przed jakąkolwiek edycją…
Aby uruchomić pliki wykonywalne .bin i .run w Ubuntu, należy wykonać kilka prostych kroków w terminalu – od nadania uprawnień, przez uruchomienie pliku, aż po podstawowe środki ostrożności i opcje graficzne. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik dla początkujących i średnio zaawansowanych użytkowników. 1. Wstęp – czym są pliki .bin i .run? Pliki .bin oraz .run są samodzielnymi pakietami instalacyjnymi lub programami przeznaczonymi do uruchamiania w systemie Linux. Najczęściej są rozpowszechniane przez producentów oprogramowania, którzy nie udostępniają swoich produktów w postaci typowych paczek (np. .deb lub .rpm). 2. Pobieranie pliku i lokalizacja Pobierz plik .bin/.run z oficjalnej strony lub zaufanego źródła. Znajdź…
Aby znaleźć lokalny adres IP w systemie Debian za pomocą polecenia ifconfig, wykonaj poniższe kroki. Jest to przewodnik krok po kroku przeznaczony zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników Linuksa. 1. Czym jest ifconfig? ifconfig to narzędzie konsolowe służące do wyświetlania informacji o interfejsach sieciowych oraz ich konfiguracji. Narzędzie to przez lata było standardem w systemach Linux, jednak w nowszych dystrybucjach zostało zastąpione poleceniem ip. Nadal jednak jest szeroko używane i dostępne lub doinstalowywane w Debianie. 2. Sprawdzenie dostępności ifconfig Domyślnie, w świeżej instalacji Debiana, ifconfig może być niedostępne. Możesz sprawdzić jego obecność, wpisując w terminalu: ifconfig Jeżeli pojawi…
Aby zainstalować i używać języka programowania R w CentOS, wykonaj poniższe kroki — poradnik omawia zarówno instalację podstawową, jak i uruchamianie R oraz instalację dodatkowych pakietów. Instrukcje dotyczą każdej popularnej wersji CentOS 7/8 (również w systemach opartych na Red Hat, np. Rocky Linux czy AlmaLinux). 1. Wymagania systemowe Pamięć RAM – minimum 1 GB, zalecane 2 GB lub więcej. Uprawnienia administratora (sudo/root). Połączenie internetowe. 2. Aktualizacja systemu i instalacja repozytoriów Aby zapewnić najnowsze wersje pakietów i bezpieczeństwo systemu, rozpocznij od aktualizacji oraz instalacji repozytorium EPEL (niezbędne dla R): sudo yum install epel-release sudo yum update Po aktualizacji zrestartuj system (opcjonalnie):…
W środowisku GNOME dostępny jest ukryty wbudowany rejestrator ekranu, który pozwala na szybkie, dyskretne nagrywanie pulpitu bez instalowania dodatkowego oprogramowania. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, jak go używać, jak usunąć jego ograniczenia i jak zarządzać nagraniami. 1. Podstawowe informacje o ukrytym rejestratorze ekranu GNOME Funkcja jest wbudowana w środowisko GNOME od wersji Ubuntu 18.04 (lub nowszych), które korzystają z tego pulpitu. Umożliwia nagrywanie obrazu z całego ekranu lub wybranego okna, ale nie rejestruje dźwięku (ani z mikrofonu, ani systemowego). Aktywuje się go wyłącznie przy pomocy skrótu klawiszowego, nie ma osobnej ikony czy wpisu w menu. 2. Uruchamianie i…
Limit czasu sesji sudo w Ubuntu określa, jak długo po podaniu hasła użytkownik może wykonywać polecenia z sudo bez ponownego wpisywania hasła. Domyślnie czas ten wynosi 15 minut. Możesz zmienić ten limit zarówno globalnie dla wszystkich użytkowników, jak i indywidualnie, edytując odpowiednie ustawienia w pliku sudoers. Co to jest sesja sudo i dlaczego warto ustawić jej limit czasu? Sesja sudo rozpoczyna się po pierwszym podaniu poprawnego hasła; kolejne polecenia sudo wkrótce potem nie wymagają ponownej autoryzacji. Limit czasu pozwala ograniczyć wygodę z bezpieczeństwem – zbyt długi wydłuża okres autoryzacji, zbyt krótki może być uciążliwy. Krok po kroku – Zmiana limitu…
Aby słuchać internetowych stacji radiowych na pulpicie Linuksa, wystarczy wybrać odpowiednią aplikację i skonfigurować ją zgodnie z własnymi potrzebami. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku dla najwygodniejszych i najpopularniejszych metod dostępnych na Linuksie—zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników. 1. Wybór odpowiedniego programu Na Linuksie dostępnych jest kilka sprawdzonych aplikacji do słuchania radia online: RadioStation – nowoczesny i lekki fork popularnych RadioTray oraz RadioTray-Lite, działający w trayu systemowym. Obsługuje najczęstsze formaty audio oraz playlisty PLS, M3U, ASX, RAM, XSPF. Shortwave – wygodny i nowoczesny program z intuicyjnym interfejsem oraz dużą bazą stacji. Rythmbox, VLC, Audacious, Totem – rozbudowane…
Aby sprawdzić ilość oraz typ pamięci RAM w Debianie, można wykorzystać kilka sprawdzonych sposobów dostępnych bezpośrednio w systemie oraz za pomocą dodatkowych narzędzi. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, przeznaczony zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników Linuksa. 1. Szybkie sprawdzenie ilości RAM Komenda free Najprostszym sposobem na sprawdzenie ilości dostępnej pamięci RAM w systemie Debian jest użycie polecenia: free -h -h sprawia, że wartości są wyświetlane w czytelnych jednostkach (MB/GB). W sekcji Mem: znajdziesz całkowitą ilość RAM podaną w kolumnie total. Wyjście przykładowe: total used free shared buff/cache available Mem: 15Gi 2,2Gi 9,3Gi 171Mi 3,4Gi 12Gi 2. Szczegółowe…
Vokoscreen to darmowe i otwartoźródłowe narzędzie do nagrywania ekranu dostępne dla systemów Linux i Windows. Pozwala rejestrować całość lub wybrany fragment pulpitu, okno programu, a także własny głos i dźwięk systemowy. Poniżej znajduje się szczegółowy poradnik krok po kroku, jak korzystać z Vokoscreen do nagrywania filmów z pulpitu w systemie Linux. Instalacja Vokoscreen Instalacja przez terminal (Ubuntu/Debian) Otwórz terminal używając Ctrl+Alt+T. Wpisz poniższe polecenia: sudo apt update sudo apt install vokoscreen Po zakończeniu instalacji uruchom program komendą: vokoscreen lub znajdź „Vokoscreen” w menu aplikacji. Instalacja przez Centrum Oprogramowania (Ubuntu) Otwórz Centrum Oprogramowania. Wyszukaj „vokoscreen”. Kliknij Zainstaluj i potwierdź hasłem administracyjnym.…
Aby sprawdzić całkowity czas pracy komputera w systemie Debian, możesz wykorzystać kilka narzędzi systemowych dostępnych w każdej instalacji Linuksa. Poniżej znajduje się szczegółowy poradnik, który omawia różne metody, wyjaśnia wyświetlane informacje i podpowiada, jak uzyskać bardziej zaawansowane statystyki dotyczące pracy komputera. 1. Czym jest czas pracy (uptime)? Czas pracy komputera to okres, jaki minął od ostatniego uruchomienia systemu operacyjnego. Ta informacja pozwala ocenić stabilność, niezawodność i wydajność serwera lub komputera. 2. Podstawowe polecenie: uptime Najprostszym sposobem uzyskania informacji o czasie pracy jest polecenie: uptime Po jego uruchomieniu zobaczysz linię podobną do poniższej: 10:58:10 up 15 days, 2:34, 2 users, load…


