Autor: Norbert Barwicki
Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.
Aby napisać i uruchomić swój pierwszy skrypt powłoki w Ubuntu, wystarczy prosty edytor tekstu i kilka podstawowych poleceń. Poniżej znajduje się szczegółowy poradnik krok po kroku, przeznaczony dla początkujących użytkowników oraz osób chcących zrozumieć podstawowe mechanizmy działania skryptów w Linuxie. 1. Czym jest skrypt powłoki? Skrypt powłoki (ang. shell script) to plik tekstowy zawierający ciąg poleceń, które mogą być wykonywane automatycznie przez interpreter powłoki — najczęściej jest to Bash w Ubuntu. Skrypty umożliwiają automatyzację powtarzalnych zadań, usprawniają obsługę systemu i służą edukacji. 2. Podstawowa struktura skryptu Bash Każdy skrypt, niezależnie od złożoności, zaczyna się od tzw. shebang, który określa, jakiego…
Aby jednocześnie rozpakować wiele plików ZIP w systemie Linux, najlepiej skorzystać z polecenia unzip z wykorzystaniem symboli wieloznacznych. To narzędzie pozwala na szybkie i wygodne zarządzanie wieloma archiwami naraz. Wymagania wstępne Dostęp do terminala w dowolnej dystrybucji Linux (np. Ubuntu, Debian, Fedora). Zainstalowany pakiet unzip (większość dystrybucji posiada go domyślnie; w razie potrzeby instalację wykonasz poleceniem: sudo apt install unzip Uprawnienia do odczytu/ zapisu w katalogach, w których pracujesz. Krok po kroku – rozpakowywanie wielu plików ZIP 1. Otwórz terminal Uruchom terminal, aby wykonać kolejne polecenia. 2. Przejdź do katalogu z plikami ZIP Korzystając z polecenia cd, przejdź do katalogu,…
Aby zainstalować platformę .NET (Mono) na systemie CentOS, należy przejść przez kilka kluczowych etapów: przygotowanie systemu, dodanie repozytorium Mono, instalacja wymaganych pakietów oraz weryfikacja instalacji. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku, który możesz wykorzystać na stronie WWW poświęconej Linuksowi. Czym jest Mono? Mono to otwartoźródłowa implementacja platformy .NET, pozwalająca uruchamiać i kompilować aplikacje .NET na systemach innych niż Windows, w tym na Linuksie. Umożliwia programowanie m.in. w C# i uruchamianie aplikacji opartych o specyfikację ECMA (CLR i C#). Krok po kroku – Instalacja Mono na CentOS 1. Wstępne wymagania Upewnij się, że Twój system jest aktualny: sudo dnf update…
Najczęściej używane komendy w terminalu Linux to fundament sprawnej pracy z tym systemem. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik prezentujący kluczowe polecenia oraz instrukcje krok po kroku – od podstaw po bardziej zaawansowane sytuacje. Każde polecenie jest wyjaśnione z przykładami użycia i ważnymi uwagami. 1. Przeglądanie i poruszanie się po katalogach pwd Wyświetla pełną ścieżkę do bieżącego katalogu (folderu). pwd Wynik np.: /home/nazwa_uzytkownika. ls Wyświetla listę plików i katalogów w bieżącym katalogu. ls Parametry: -l – szczegółowe informacje (rozmiar, prawa, daty) -a – również pliki ukryte -t – sortowanie wg daty modyfikacji Przykład: ls -alt cd Służy do zmiany katalogu. cd NAZWA_KATALOGU…
Aby komentować i odkomentowywać wiele linii w plikach na Linuksie, najczęściej wykorzystuje się znak „#” na początku linii, narzędzia edytorów tekstu (takich jak Vim, nano lub edytory graficzne), a także komendy konsolowe pozwalające na szybkie komentowanie grup linii. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik wraz z praktycznymi przykładami, który możesz opublikować na stronie poświęconej Linuksowi. 1. Czym są komentarze w plikach tekstowych Linuxa? Komentarz to linia lub fragment tekstu w pliku, który zostaje zignorowany przez interpreter lub program i służy głównie do opisu działania kodu, wyłączenia jego fragmentów itp. W bashu oraz większości plików konfiguracyjnych Linuksa stosuje się do tego znak „#”…
Najważniejsze skróty klawiaturowe w Debianie warto znać, aby znacząco przyspieszyć codzienną pracę zarówno w środowisku graficznym, jak i w terminalu. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik krok po kroku, z instrukcjami, komentarzami oraz praktycznymi wskazówkami. 1. Skróty systemowe i środowiska graficznego Te skróty działają na większości popularnych środowisk graficznych używanych w Debianie (np. GNOME, KDE, XFCE, MATE) – Alt + Tab Przełączanie się między otwartymi aplikacjami (oknami). Ctrl + Alt + T Otwórz nową kartę terminala – jeden z najważniejszych skrótów do szybkiego przełączania się między aplikacjami a powłoką. Ctrl + Alt + L Zablokuj ekran natychmiast (przydatne np. odchodząc od komputera).…
Aby wyciszyć dźwięk sygnału systemowego (beep) w terminalu Linuksa, możesz skorzystać z różnych metod – zarówno na poziomie ustawień użytkownika, jak i systemowych. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik, który krok po kroku przeprowadzi Cię przez proces wyłączania tego dźwięku, wraz z wyjaśnieniami i wskazówkami dotyczącymi różnych dystrybucji i środowisk. 1. Wyłączenie beep poprzez konfigurację terminala graficznego W nowoczesnych terminalach graficznych (np. GNOME Terminal, Konsole, xfce4-terminal) można łatwo wyłączyć efekt dźwiękowy z poziomu ustawień: Otwórz terminal. Przejdź do menu ustawień (zazwyczaj ikona z trzema paskami lub „Preferencje”). Wybierz profil (np. „Domyślny”) i znajdź sekcję Dźwięk. Usuń zaznaczenie opcji „Monitoruj dźwięk” lub analogicznej,…
Aby odtwarzacz VLC na Ubuntu wyglądał nowocześnie, można skorzystać z motywów (skórek), zmienić ikony, dostosować ustawienia interfejsu oraz doinstalować dodatki wpływające na wygląd. Poniższy poradnik krok po kroku pomoże Ci przeprowadzić ten proces, nawet jeśli nie masz dużego doświadczenia z Linuksem. 1. Instalacja VLC na Ubuntu Upewnij się, że masz najnowszą wersję VLC. Aktualizacja pakietów i instalacja VLC: sudo apt update && sudo apt upgrade -y sudo apt install vlc Możesz też zainstalować wersję Snap, która bywa nowsza: sudo snap install vlc Po instalacji uruchom odtwarzacz wpisując vlc w terminalu lub wyszukując w menu aplikacji. 2. Wsparcie dla motywów (skórek)…
Najlepsze odtwarzacze wideo dla systemu Ubuntu to VLC Media Player, MPV oraz SMPlayer – to rozwiązania polecane zarówno przez społeczność, jak i ekspertów, ze względu na wszechstronność, liczbę obsługiwanych formatów oraz stabilność działania. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik z instrukcjami krok po kroku, szczegółowym opisem możliwości oraz wskazówkami dotyczącymi instalacji i użytkowania każdego z tych programów. 1. VLC Media Player VLC to najpopularniejszy odtwarzacz multimedialny na Linuksa – obsługuje praktycznie wszystkie formaty wideo i audio, nie wymaga instalacji dodatkowych kodeków, jest regularnie aktualizowany i oferuje wiele zaawansowanych funkcji (subtitled, streaming, konwersja, nagrywanie). Kluczowe zalety: Brak potrzeby instalowania kodeków zewnętrznych – obsługuje…
Aby skopiować jeden plik do wielu lokalizacji jednym poleceniem w Linuksie, należy połączyć standardowe narzędzia powłoki, takie jak cp oraz polecenia umożliwiające powtarzanie operacji, np. pętle Bash. Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik krok po kroku wraz z wyjaśnieniami i dodatkowymi wskazówkami. 1. Podstawy: Polecenie cp Polecenie cp służy do kopiowania plików oraz katalogów. Jego podstawowa składnia to: cp [opcje] źródło lokalizacja_docelowa Na przykład: cp plik.txt /home/użytkownik/dokumenty/ To polecenie skopiuje plik plik.txt do wskazanego katalogu. Wybrane opcje przydatne podczas kopiowania: -i — pyta o potwierdzenie przy nadpisywaniu pliku. -r — kopiuje katalogi rekurencyjnie (całe drzewo katalogów). -v — wyświetla informację o kopiowanych…


