Autor: Norbert Barwicki
Norbert Barwicki
Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.
Plik z rozszerzeniem .JSP (JavaServer Pages) to dokument używany w technologii Java do generowania dynamicznych stron internetowych; łączy elementy HTML oraz kod Java, co pozwala na interaktywność i integrację z bazami danych. JSP umożliwia tworzenie stron, których zawartość zmienia się w zależności od danych użytkownika lub stanu aplikacji – np. do przetwarzania formularzy, prezentacji informacji z baz danych czy personalizacji treści. Strukturalnie plik .JSP przypomina HTML, ale zawiera dodatkowe znaczniki JSP interpretowane po stronie serwera, co odróżnia go od typowego pliku HTML. W celu działania, plik .JSP musi być uruchamiany na serwerze z obsługą Java i servletów (np. Apache Tomcat),…
Plik z rozszerzeniem .json to tekstowy plik służący do przechowywania i wymiany danych w formacie JSON (JavaScript Object Notation), który jest czytelny zarówno dla ludzi, jak i maszyn. Charakterystyka formatu JSON JSON to lekki, otwarty format oparty na strukturach: zbiorze par nazwa–wartość (obiektów) i uporządkowanej liście wartości (tablic). Dane w pliku .json zapisuje się jako klucze (ciągi znaków w cudzysłowie) i odpowiadające im wartości, którymi mogą być liczby, teksty, wartości logiczne (true/false), null, inne obiekty lub tablice. Przykład zawartości pliku JSON { „name”: „Jan Kowalski”, „age”: 30, „city”: „Warszawa”, „isStudent”: false } Zastosowanie plików .json JSON powszechnie używa się do…
Rozszerzenie pliku .js oznacza plik tekstowy zawierający kod napisany w języku JavaScript, jednym z najważniejszych języków programowania wykorzystywanych głównie do tworzenia dynamicznych i interaktywnych stron internetowych. Zastosowanie plików .js Pliki z rozszerzeniem .js są wykorzystywane w przeglądarkach internetowych i często linkowane jako zewnętrzne skrypty w dokumentach HTML, co pozwala na oddzielenie kodu JavaScript od struktury strony. Pozwala to programistom dodawać funkcjonalności takie jak obsługa zdarzeń użytkownika (kliknięcia, wprowadzanie danych), walidacja formularzy czy tworzenie efektów wizualnych. Pliki .js można także wykorzystywać po stronie serwera, na przykład w środowisku Node.js. JavaScript – krótka charakterystyka JavaScript (JS) jest językiem skryptowym, wieloparadygmatowym, stworzonym przez…
Rozszerzenie pliku .html oznacza plik dokumentu utworzonego w języku HTML (Hypertext Markup Language), który służy do budowania oraz strukturyzowania zawartości stron internetowych. Plik z rozszerzeniem .html: Jest plikiem tekstowym zawierającym kod HTML – hipertekstowy język znaczników wykorzystywany do opisywania struktury strony WWW oraz jej elementów, takich jak nagłówki, akapity, obrazy, linki czy tabele; Może być otwierany przez każdą przeglądarkę internetową (np. Chrome, Firefox, Edge) – interpretuje ona zawarte w nim znaczniki i wyświetla zawartość według określonego układu; Każdy plik .html standardowo zaczyna się od deklaracji <!DOCTYPE html> – informuje ona o wersji używanego standardu HTML; Dokument HTML dzieli się na…
Rozszerzenie pliku .css oznacza plik arkusza stylów w języku CSS (Cascading Style Sheets, czyli kaskadowe arkusze stylów), używany do definiowania wyglądu stron internetowych. Pliki z rozszerzeniem .css zawierają reguły formatowania, które określają m.in. kolory, czcionki, rozmiary, marginesy i inne aspekty prezentacji elementów HTML na stronie. Plik .css to czysty tekst, który najczęściej przechowuje się oddzielnie od kodu HTML, aby ułatwić zarządzanie wyglądem całej witryny, zwiększając przejrzystość i centralizację stylów. Aby powiązać plik .css z dokumentem HTML, umieszcza się w sekcji <head> dokumentu HTML specjalny znacznik <link> z atrybutem href wskazującym ścieżkę do pliku CSS. Plik może mieć dowolną nazwę, jednak…
Plik z rozszerzeniem .CSR (Certificate Signing Request) to najczęściej plik tekstowy zawierający zakodowane żądanie podpisania certyfikatu, wykorzystywane głównie przy wnioskowaniu o certyfikat SSL/TLS do urzędu certyfikacji. CSR generuje się na serwerze, na którym docelowo będzie zainstalowany certyfikat. Plik ten zawiera: Klucz publiczny – stworzony podczas generowania pary kluczy: publicznego i prywatnego; Dane identyfikacyjne organizacji – nazwa, lokalizacja, domena; Dodatkowe informacje niezbędne do wystawienia certyfikatu – np. adres e-mail, kraj. Najczęściej plik jest zakodowany w formacie Base-64 w specyfikacji PKCS #10. CSR przekazuje się urzędowi certyfikacji, który weryfikuje dane i na tej podstawie wydaje cyfrowy certyfikat. Klucz prywatny pozostaje w gestii…
Rozszerzenie pliku .cfm odnosi się do plików ColdFusion Markup File, czyli plików stron internetowych tworzonych za pomocą języka znaczników ColdFusion (CFML). Są one używane głównie do dynamicznego generowania zawartości stron internetowych na serwerach obsługujących ColdFusion. Pliki .cfm zawierają połączenie kodu HTML, logiki biznesowej (skrypty/programowanie) oraz poleceń do obsługi baz danych, umożliwiając wykonywanie różnorodnych operacji, takich jak generowanie formularzy, raportów czy dynamiczne pobieranie danych z bazy po stronie serwera. Do otwierania i edycji plików .cfm służą głównie specjalistyczne narzędzia i środowiska programistyczne, takie jak Adobe ColdFusion, ColdFusion Builder, Dreamweaver, Railo, New Atlanta BlueDragon czy dowolny edytor tekstu. Pliki te mogą być…
Plik z rozszerzeniem .CER to certyfikat cyfrowy używany głównie w kryptografii i bezpieczeństwie sieciowym. Służy do przechowywania informacji o certyfikacie właściciela oraz kluczu publicznym, ale nie kluczu prywatnym. Pliki CER są zgodne ze standardem X.509 i mogą być zakodowane w formacie tekstowym PEM (czytelny jako tekst w edytorze) lub binarnym DER (nieczytelny w edytorze). Stanowią podstawowy element mechanizmu SSL/TLS – zapewniają uwierzytelnianie, szyfrowanie oraz możliwość cyfrowego podpisu danych w komunikacji internetowej, np. podczas połączeń HTTPS. Plik ten zwykle zawiera: klucz publiczny, dane właściciela, dane wystawcy certyfikatu (urzędu certyfikacji, CA), okres ważności certyfikatu. Nie należy jednak do przechowywania kluczy prywatnych (do…
Plik z rozszerzeniem .ASPX to plik strony internetowej generowany na serwerze przy użyciu technologii Microsoft ASP.NET, przeznaczony do wyświetlania w przeglądarce po stronie użytkownika. Charakterystyka plików .ASPX Są częścią platformy .NET jako Active Server Pages Extended – umożliwiają tworzenie dynamicznych stron internetowych, wprowadzając rozszerzenie technologii klasycznego ASP poprzez integrację z frameworkiem .NET; Mogą zawierać zarówno statyczną treść HTML/(X)HTML, jak i dynamiczne fragmenty kodu – np. w językach C# lub VB.NET, które są wykonywane po stronie serwera, a wynik przekazywany jest do przeglądarki w postaci czystego HTML; Powszechnie określane są również jako Web Forms (Formularze sieci Web) platformy .NET – pozwalają…
Plik z rozszerzeniem .ASP to plik Active Server Page, czyli plik skryptowy używany do tworzenia dynamicznych stron internetowych po stronie serwera, w technologii opracowanej przez firmę Microsoft. Pliki .ASP zawierają kod (najczęściej VBScript lub JScript) osadzony w znacznikach w obrębie strony HTML, który jest przetwarzany przez serwer WWW (najczęściej Microsoft IIS). Po wywołaniu adresu .ASP serwer wykonuje kod, a wynik (HTML) przesyła do przeglądarki – użytkownik widzi tylko efekt działania skryptu, a nie jego kod. Dzięki temu możliwa jest obsługa baz danych, personalizacja treści czy wykonywanie operacji na serwerze. Najważniejsze cechy pliku .asp Oznacza plik skryptowy obsługiwany po stronie serwera…