Autor: Norbert Barwicki

Norbert Barwicki pracuje z systemami Linux od 2007 roku, kiedy to zainstalował swoją pierwszą dystrybucję Ubuntu 7.04. Przez lata eksperymentował z ponad 15 różnymi dystrybucjami, w tym Fedora, Debian, Arch Linux i Gentoo, a od 2015 roku specjalizuje się w administracji serwerami opartymi na CentOS i Red Hat Enterprise Linux. Jako certyfikowany administrator Linux (RHCSA od 2018 roku) dzieli się swoją wiedzą na Linuksowo.pl, gdzie opublikował już ponad 100 artykułów pomagających użytkownikom w przejściu na świat open source.

Plik z rozszerzeniem .XAPK to rozszerzony format pakietu instalacyjnego dla aplikacji na system Android, który zawiera zarówno plik APK (główny plik aplikacji), jak i dodatkowe zasoby, najczęściej w postaci pliku OBB, oraz ewentualnie inne pliki niezbędne do działania aplikacji. Format XAPK powstał z powodu ograniczeń standardowego formatu .APK – plik .APK nie może być większy niż określony rozmiar, a wiele nowoczesnych gier i aplikacji wymaga dodatkowych danych (np. tekstur, modeli 3D, plików multimedialnych), które są przechowywane właśnie w plikach OBB. XAPK jest po prostu plikiem archiwum ZIP, który integruje te komponenty w jednym pliku, ułatwiając instalację dużych aplikacji poza oficjalnym…

Czytaj dalej

Rozszerzenie pliku .tar.gz oznacza archiwum, które najpierw zostało zarchiwizowane (spakowane wiele plików w jeden plik TAR), a następnie skompresowane algorytmem gzip (GZ), aby zmniejszyć jego rozmiar. Pliki .tar.gz są najczęściej używane w systemach UNIX/Linux do przesyłania pakietów, programów lub instalatorów, a także do archiwizacji i backupu danych. Proces tworzenia polega na połączeniu wielu plików lub folderów w jeden plik TAR, a następnie kompresji tego archiwum poprzez gzip, co nadaje końcowe rozszerzenie .tar.gz. Podstawowe informacje użytkowe Rozpakowywanie (Linux) – najczęściej używa się polecenia tar -xzvf nazwa_pliku.tar.gz, gdzie x – rozpakuj, z – użyj gzip, v – tryb szczegółowy, f – podaj…

Czytaj dalej

Rozszerzenie pliku .rpm odnosi się do pakietu instalacyjnego systemu Linux, opracowanego przez Red Hat i używanego do zarządzania instalacją, aktualizacją oraz usuwaniem oprogramowania w systemach opartych na tym standardzie. Najważniejsze cechy i zastosowania plików .rpm Zawierają skompilowane programy (binaria) lub kod źródłowy (source packages), a także metadane dotyczące wersji, architektury, zależności oraz innych parametrów, Dane w pliku RPM są zazwyczaj zapakowane w skompresowane archiwum cpio (z wykorzystaniem takich algorytmów kompresji jak gzip, bzip2 lub LZMA), Oprócz właściwego oprogramowania plik zawiera informacje o wymaganych zależnościach oraz innych pakietach, które są potrzebne do poprawnej instalacji i działania oprogramowania, Pakiety te są zarządzane…

Czytaj dalej

Plik z rozszerzeniem .RAR to skompresowane archiwum, które powstaje przy użyciu programu WinRAR lub kompatybilnego narzędzia. Format ten służy do przechowywania jednego lub więcej plików w postaci skompresowanej, dzięki czemu mogą one zajmować mniej miejsca na dysku i łatwiej być przesyłane lub archiwizowane. Najważniejsze informacje RAR to natywny format programu WinRAR – to skrót od Roshal ARchive, wywodzący się od nazwiska twórcy, Jewgienija Roszała; Pliki .RAR charakteryzują się bezstratną kompresją – dane po dekompresji są identyczne jak przed jej wykonaniem; Znajdują zastosowanie głównie w archiwizacji i przesyłaniu plików – zwłaszcza dużych zbiorów danych lub w sytuacji, gdy istotna jest mniejsza…

Czytaj dalej

Plik z rozszerzeniem .PKG to najczęściej instalacyjny plik archiwum używany przede wszystkim na systemach macOS i iOS do instalacji oprogramowania. PKG jest odpowiednikiem plików MSI znanych z systemu Windows i służy do dystrybucji oraz instalacji aplikacji, gier lub innych komponentów. Najważniejsze informacje Format i przeznaczenie – pliki .PKG umożliwiają instalację oprogramowania na macOS i iOS; używają ich także inne systemy lub aplikacje do przechowywania archiwów i pakietów instalacyjnych; Struktura – najczęściej (na macOS od wersji 10.5) to tzw. flat package, pojedynczy skompresowany plik oparty o format XAR; wewnątrz znajduje się między innymi nagłówek (header), manifest XML (Table of Contents), dane…

Czytaj dalej

Rozszerzenie pliku .GZ oznacza plik skompresowany programem gzip (GNU zip), najczęściej stosowany w systemach Unix i Linux do efektywnego zmniejszania rozmiaru danych i ułatwiania ich transferu. Jak działa format .gz Format .GZ wykorzystuje algorytm kompresji DEFLATE, który jest kombinacją algorytmu LZ77 i kodowania Huffmana. Pliki GZ powstają zwykle w wyniku użycia narzędzia gzip, stworzonego jako wolna alternatywa dla opatentowanych rozwiązań wykorzystywanych wcześniej w systemach Unix. Główną zaletą tych plików jest szybka kompresja i dekompresja przy jednoczesnym zachowaniu oryginalnej nazwy pliku oraz jego znacznika czasu (jeśli użyto odpowiednich opcji podczas kompresji). Jak otworzyć plik .gz Rozpakowywanie plików .GZ można przeprowadzić za…

Czytaj dalej

Plik z rozszerzeniem .DEB to format pakietu instalacyjnego używany w systemach operacyjnych opartych na Debianie, takich jak Debian, Ubuntu, Linux Mint i inne pochodne. Pliki te służą do dystrybucji, instalacji, aktualizacji oraz usuwania oprogramowania przez systemy zarządzania pakietami, takie jak APT czy dpkg. Budowa pliku .deb Plik .DEB jest archiwum o konkretnej strukturze, składającym się z trzech głównych części: debian-binary – tekstowy plik z wersją formatu DEB; control archive – archiwum z plikiem „control” oraz innymi metadanymi o pakiecie (np. zależności, opisy, skrypty instalacyjne); data archive – archiwum zawierające rzeczywiste pliki programu, które mają być zainstalowane na systemie docelowym. Instalacja…

Czytaj dalej

Plik z rozszerzeniem .CBR to skompresowane archiwum obrazów (najczęściej strony komiksów), które wykorzystuje format RAR i służy do wygodnego przechowywania, przeglądania i dystrybucji cyfrowych komiksów oraz mangi. Najważniejsze informacje CBR (Comic Book RAR Archive) – archiwum, wewnątrz którego znajdują się obrazy najczęściej w formatach JPEG, PNG lub GIF, ułożone w kolejności stron komiksu; Format ten bazuje na kompresji RAR – plik CBR to faktycznie plik .RAR z innym rozszerzeniem; można go rozpakować programem obsługującym archiwa RAR (np. WinRAR), ale do wygodnego przeglądania przeznaczone są specjalne czytniki komiksów, np. CDisplay, Calibre, Gonvisor, Evince czy FBReader; Podstawowa różnica pomiędzy plikiem CBR a…

Czytaj dalej

Rozszerzenie pliku .7z oznacza format archiwizacji plików o wysokim współczynniku kompresji, najczęściej wykorzystywany przez darmowy program 7-Zip. Format ten jest oparty na otwartej architekturze, umożliwia użycie różnych algorytmów kompresji i szyfrowania oraz zapewnia silne zabezpieczenia (szyfrowanie AES-256). Podstawowe informacje o .7z Pozwala na archiwizowanie i kompresję wielu plików oraz folderów w jednym pliku – umożliwia wygodne grupowanie danych; Zapewnia bardzo wysoki stopień kompresji – lepszy niż w przypadku tradycyjnych formatów ZIP czy RAR; Otwarty standard – dowolna firma lub osoba może wdrażać obsługę tego formatu w swoim oprogramowaniu bez opłat licencyjnych; Domyślny algorytm kompresji to LZMA – zapewnia szybkie oraz…

Czytaj dalej

Rozszerzenie pliku .UUE oznacza format pliku tekstowego utworzonego za pomocą metody kodowania uuencode, która przekształca dane binarne w czytelny tekst ASCII na potrzeby transmisji przez systemy obsługujące tylko tekst. Zastosowania i historia formatu .uue Pliki .UUE były szeroko stosowane w latach 80. i 90. XX wieku do przesyłania plików za pomocą e-maili i grup dyskusyjnych, kiedy systemy komunikacji często nie obsługiwały danych binarnych. Struktura pliku obejmuje nagłówek, część zakodowaną i stopkę, co ułatwia jednoznaczną identyfikację i dekodowanie zawartych danych. Kompatybilność i wsparcie dla plików .uue Format UUE jest kompatybilny z wieloma systemami operacyjnymi (Windows, Linux, Mac OS) i obsługiwany przez…

Czytaj dalej