Aby zwolnić miejsce na dysku w systemie Linux, warto stosować sprawdzone techniki administracyjne, które nie tylko pozwolą odzyskać przestrzeń, ale również uporządkują system i zwiększą jego wydajność. Poniżej znajdziesz rozbudowany poradnik z pięcioma skutecznymi metodami, każda opisana krok po kroku wraz z wyjaśnieniami.
1. Usuwanie niepotrzebnych plików i folderów
Najprostszą metodą jest ręczne usuwanie zbędnych plików, katalogów lub archiwów, które już nie są potrzebne.
Instrukcje krok po kroku
- Przejdź do odpowiedniego katalogu –
cd /ścieżka/do/katalogu - Usuń pojedynczy plik –
rm nazwa_pliku - Usuń wszystkie pliki w folderze –
rm /ścieżka/do/folderu/* Uwaga: operacja jest nieodwracalna – upewnij się, że nie usuwasz niczego ważnego!
- Usuwanie plików według wzorca lub typu
Przykład – usuwanie wszystkich plików tekstowych:
find /ścieżka/do/folderu -type f -name "*.txt" -exec rm {} \; dzięki poleceniu find możesz usuwać pliki na podstawie typu, daty utworzenia itp.
- Usuwanie folderu rekursywnie z zawartością –
rm -r /ścieżka/do/usunięcia Polecenie to usuwa cały folder wraz ze wszystkimi podfolderami.
2. Oczyszczanie nieużywanych pakietów, pamięci podręcznej i zależności
Systemy oparte o APT (np. Ubuntu, Debian) przechowują wiele plików tymczasowych, starych pakietów lub zależności możliwych do bezpiecznego usunięcia.
Instrukcje krok po kroku
- Usuń zbędne pakiety oraz zależności –
sudo apt-get autoremove Usuwa zależności, które nie są już używane przez żaden pakiet.
- Wyczyść pamięć podręczną APT – Sprawdź najpierw jej rozmiar:
du -sh /var/cache/apt Usuń całość:
sudo apt-get clean Usuń wyłącznie przestarzałe pakiety:
sudo apt-get autoclean - Odinstaluj niepotrzebne aplikacje lub stare wersje kernela – Przykład usuwania zbędnych jąder:
sudo apt-get remove --purge $(dpkg -l 'linux-*' | sed '/^ii/!d;/'"$(uname -r | sed "s/\(.*\)-\([^0-9]\+\)/\1/")"'/d;s/^[^ ]* [^ ]* \([^ ]*\).*/\1/;/[0-9]/!d') Uwaga: pozostaw aktualnie używane jądro!
3. Czyszczenie dzienników systemowych (logów)
Dzienniki powstają automatycznie i mogą zajmować dziesiątki GB, zwłaszcza w przypadku intensywnie wykorzystywanych serwerów.
Instrukcje krok po kroku
- Sprawdź rozmiar dzienników systemd –
journalctl --disk-usage - Wyczyść dzienniki starsze niż określony czas (np. 3 dni):
sudo journalctl --vacuum-time=3d Możesz dostosować czas do własnych potrzeb.
- Warto od czasu do czasu sprawdzić rozmiar katalogu /var/log –
du -sh /var/log 4. Usuwanie starszych wersji aplikacji Snap
Pakiety Snap przechowują co najmniej dwie starsze wersje każdej aplikacji, generując znaczny narzut na przestrzeń dyskową.
Instrukcje krok po kroku
- Wyświetl listę zainstalowanych paczek Snap i zajęte miejsce –
sudo snap list --all - Usuń stare wersje paczek Snap (które nie są w użyciu) –
sudo snap remove nazwa_pakietu --revision stara_wersja Powtarzaj dla każdej zbędnej wersji.
5. Wykorzystanie graficznych narzędzi do czyszczenia systemu
Istnieją aplikacje, które pomagają automatycznie wyszukiwać i usuwać zbędne pliki oraz oczyszczać system.
Najpopularniejsze narzędzia
- Stacer – narzędzie do czyszczenia, monitorowania i optymalizacji systemu.
- BleachBit – program do usuwania zbędnych plików systemowych, śladów użytkownika czy cache aplikacji.
Instrukcje krok po kroku (na przykładzie Stacer)
- Instalacja Stacer (Ubuntu):
sudo apt install stacer - Uruchom aplikację – Z menu Start albo terminala:
stacer - Wybierz „System Cleaner” i rozpocznij skanowanie.
Po skanowaniu wybierz pliki do usunięcia i kliknij „Clean”.
Dodatkowe wyjaśnienia i praktyczne rady
- Kopie zapasowe – Zawsze wykonaj backup ważnych danych przed usunięciem plików systemowych lub aplikacji.
- Sprawdzaj co usuwasz – Przy pracy z poleceniami usuwającymi rekurencyjnie (
rm -r) łatwo przez pomyłkę skasować cały katalog – uważaj! - Analiza zajętości – Użyj
du -sh *w katalogu domowym lub głównym, aby sprawdzić, które foldery zajmują najwięcej miejsca.
Stosując regularnie powyższe 5 skutecznych metod, zadbasz o porządek i odpowiednią ilość wolnego miejsca na dysku, niezależnie od używanej dystrybucji Linuksa.
