Jak sformatować dysk USB w systemie Linux (Ubuntu)?

Aby sformatować dysk USB (pendrive) w systemie Linux (Ubuntu), możesz skorzystać zarówno z prostych narzędzi graficznych, jak i wiersza poleceń. Poniżej znajdziesz kompletny przewodnik, obejmujący obie metody, wraz z dokładnymi wyjaśnieniami, instrukcjami krok po kroku oraz informacjami o wyborze systemu plików.

1. Formatowanie dysku USB przez interfejs graficzny (program „Dyski”)

Najłatwiejsza metoda dla początkujących, dostępna domyślnie w Ubuntu.

1. Podłącz pendrive do komputera.

2. Otwórz program „Dyski” (gnome-disks) –

• Znajdziesz go w Menu aplikacji pod nazwą „Dyski” lub „Disks”.
• Po uruchomieniu po lewej stronie okna zobaczysz listę wszystkich dysków. Wybierz swój pendrive – rozpoznasz go po pojemności i nazwie producenta.

1. Wybierz właściwą partycję –

• Kliknij na partycję na pendrive (może być tylko jedna, oznaczona literką, np. „FAT32”).

1. Sformatuj pendrive –

• Kliknij na ikonę koła zębatego pod listą partycji, wybierz opcję „Formatuj partycję”.
• Określ:
  • System plików (FAT32 — dla zgodności z Windows/Mac/Smartfony; EXT4 — dla wyłącznego użycia pod Linux; NTFS — dla dużych plików i Windows).
  • Ewentualnie nazwę woluminu.
• Potwierdź operację — nastąpi usunięcie wszystkich danych z pendrive’a.

1. Gotowe! Pendrive jest znowu pusty i gotowy do użycia.

2. Formatowanie dysku USB przez terminal (wiersz poleceń)

Metoda dla zaawansowanych użytkowników — pozwala utworzyć partycje, wybrać system plików, nadaje się do dowolnego dysku USB.

Krok 1 – Identyfikacja pendrive’a

lsblk 

• Komenda wyświetli listę wszystkich dysków.
• Pendrive często pojawia się jako „sdb”, „sdc” (systemowy to „sda”).

Krok 2 – Odmontowanie pendrive’a

sudo umount /dev/sdb1 

• Zastąp „/dev/sdb1” nazwą partycji z punktu 1.
• Odmontowanie jest wymagane przed formatowaniem.

Krok 3 – Usunięcie starych partycji i utworzenie nowych (opcjonalne)

sudo parted /dev/sdb 

• Otworzy narzędzie do pracy z partycjami.

W konsoli parted wpisz:

• Utworzenie nowej tablicy partycji:
• Dla nowoczesnych systemów: mklabel gpt
• Dla zgodności ze starszymi systemami: mklabel msdos
• Utworzenie partycji obejmującej cały dysk:
• mkpart primary fat32 0% 100% (dla FAT32)
• mkpart primary ext4 0% 100% (dla EXT4)
• quit – zakończenie pracy z parted.

Krok 4 – Formatowanie partycji na wybrany system plików

Najczęściej stosowane polecenia –

• Dla FAT32 (najbardziej uniwersalny format):

 sudo mkfs.vfat -F 32 /dev/sdb1 

• Dla EXT4 (typowy dla Linuxa):

 sudo mkfs.ext4 /dev/sdb1 

• Dla NTFS (duże pliki, Windows):

 sudo mkfs.ntfs /dev/sdb1 

Zamień „/dev/sdb1” na odpowiednią partycję swojego pendrive’a.

Krok 5 – Montowanie i sprawdzenie

Podłącz pendrive ponownie do komputera lub użyj polecenia:

udisksctl mount -b /dev/sdb1 

Sprawdź w menadżerze plików, czy pendrive jest pusty i gotowy do użycia.

3. Wybór systemu plików – wyjaśnienia

Uwagi praktyczne –

• FAT32 – wybór do wymiany plików między różnymi systemami.
• EXT4 – najlepszy dla dysków roboczych wyłącznie pod Linux.
• NTFS – do dużych plików i współpracy z Windows.

Wskazówki & Uwagi:

• Cała zawartość pendrive’a zostanie trwale usunięta podczas formatowania.
• Nie formatuj systemowych dysków (np. sda), upewnij się, że wskazujesz pendrive.
• Jeżeli korzystasz z terminala — zachowaj szczególną ostrożność przy wyborze dysku.
• Programy graficzne (np. „Dyski”) są bezpieczniejsze dla początkujących.

Ten poradnik pozwala wykonać formatowanie USB w Ubuntu zarówno metodami graficznymi, jak i przez terminal, z zachowaniem wszystkich najważniejszych zasad bezpieczeństwa i kompatybilności.